رایگاه

تارنمای دیدمان و اندیشه؛ یادداشت‌های محمدجواد اخوان

رایگاه

تارنمای دیدمان و اندیشه؛ یادداشت‌های محمدجواد اخوان

رایگاه

«فبشر عبادالذین یستمعون القول فیتبعون احسنه»

آن چه می نویسم احتمالا دیدگاه و نظر من است، اما نام تارنمای خود را «رایگاه» نهادم تا مکانی باشد جهت اقتراح و تضارب آرا و خوانندگان محترم خود بیاندیشند و برترین را برگزینند!

کانال من در شبکه اجتماعی تلگرام
https://telegram.me/mjakhavan

طبقه بندی موضوعی
بایگانی

۱۲ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «سیاست خارجی» ثبت شده است

رکبی که مک‌کارتی از سیاست امریکایی خورد

 

سوم اکتبر، ساختمان کاپیتال‌هیل واشینگتن شاهد مناقشه‌ای سیاسی بود که در فرامتن آن سیاست‌ورزی امریکایی قابل فهم بود. یک هفته پس از آنکه خطر از بیخ گوش دولت امریکا گذشت و با تصویب بودجه موقت، چهارمین تعطیلی طی یک دهه گذشته رخ نداد، اولین قربانی این ماجرا مشخص شد و او هم «کوین مک‌کارتی» رئیس‌جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان امریکا بود. حذف نفر سوم رژیم امریکا در حالی رخ داد که او فقط ۲۶۹ روز این سمت را عهده‌دار بود و برای نخستین بار در تاریخ سیاسی امریکا بود که رئیس مجلس نمایندگان برکنار می‌شد.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۵ مهر ۰۲ ، ۰۷:۲۲
محمدجواد اخوان

راهبرد‌های ایران در افغانستان باید به‌روزرسانی شود

بروز دو حادثه تروریستی در افغانستان در فاصله چند روزه که به شهادت و زخمی شدن ده‌ها نفر از مردم مظلوم این کشور انجامید، بار دیگر توجهات را به اوضاع بغرنج این کشور رنجدیده معطوف کرد. از سویی با خروج اشغالگران و قدرت‌یابی مجدد طالبان، آینده سیاسی این کشور در هاله‌ای از ابهام قرار داشته و از سوی دیگر با تشدید اقدامات تروریستی داعش در این سرزمین، جان مردم بی‌پناه افغانستان در معرض مخاطرات بزرگی قرار گرفته است.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۶ مهر ۰۰ ، ۱۲:۰۶
محمدجواد اخوان

مسیر دیپلماسی با قدرت‌های غیرغربی و نوظهور

 

سفر اخیر سابرامانیام جایشانکار، وزیر امور خارجه هندوستان به ایران هرچند بسیار کوتاه و در واقع در مسیر سفر وی به روسیه انجام گرفت، اما در عین حال از سوی کارشناسان معنادار و دارای تأثیر در آینده روابط بین دو کشور تلقی شد. یکی از نکات قابل توجه این سفر آن است که وزیر هندی، دیداری با رئیس‌جمهور کنونی نداشت، اما به دیدار رئیس‌جمهور منتخب رفت و پیام تبریک رئیس‌جمهور هند را به وی تقدیم کرد. همین نکته به ظاهر ساده – که ممکن است از سوی برخی به عنوان مسئله‌ای حاشیه‌ای و تشریفاتی تلقی گردد- در تحولات آتی سیاست خارجی کشور قابل توجه و معنادار است.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۰ تیر ۰۰ ، ۱۰:۰۸
محمدجواد اخوان

وزارت امور خارجه چه‌کاره است؟

 

پاسخ صریح رهبر معظم انقلاب‌اسلامی به شبهاتی که بر اساس انتشار فایل صوتی وزیر امور خارجه در سطح افکار عمومی طرح شده بود، تا حد بسیار زیادی ابهامات پدیدآمده را برطرف ساخت. اینک در تبیین این مسئله به بررسی جوانب مختلف نسبت سیاستگذاری و اجرا در حوزه سیاست خارجی کشور می‌پردازیم. بر اساس اصل یکصد و دهم تعیین سیاست‌های کلی نظام جمهوری اسلامی ایران به‌طورکلی و نیز نظارت بر حسن اجرای سیاست‌های کلی نظام از وظایف و اختیارات «ولی‌فقیه» تعیین شده است. همچنین اصل یکصد و هفتاد و ششم به «شورای عالی امنیت ملی» اختصاص دارد که «تعیین سیاست‌های دفاعی - امنیتی کشور در محدوده سیاست‌های کلی تعیین‌شده از طرف مقام رهبری» و «هماهنگ نمودن فعالیت‌های سیاسی، اطلاعاتی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی در ارتباط با تدابیر کلی دفاعی - امنیتی» در زمره مأموریت این شورا تعریف شده که یکی از اعضای این شورا «وزیر امور خارجه» است. همان‌گونه که پیدا است بر اساس نص صریح قانون اساسی، شأن سیاستگذاری از شئون، ولی فقیه بوده که بر اساس پیشنهاد نهاد هایی، چون شورای عالی امنیت ملی و مجمع تشخیص مصلحت نظام این فرایند انجام می‌گیرد. البته اگر این صراحت نیز وجود نداشت، دقت در مفهوم «هدایت و رهبری» و تفکیک آن از حوزه «اجرا» همین معنا را در ذهن متبادر می‌سازد.
پس نسبت وزارت امور خارجه یا سایر نهاد‌های اجرایی کشور با این سیاست‌ها چیست؟ اولین پاسخ آن است که این وزارتخانه و سایر نهاد‌های مشابه، نقش «مجری» را بر عهده دارند.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۵ ارديبهشت ۰۰ ، ۱۹:۳۹
محمدجواد اخوان

ابعاد سفر الکاظمی به تهران

سفر مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر عراق که مورد توجه رسانه‌های منطقه‌­ای و فرامنطقه‌­ای قرار گرفت، علاوه بر مناسبات دوجانبه، در تحولات منطقه نیز مؤثر بود. به طور اجمالی برخی از مهم‌ترین ابعاد این سفر و تأثیرات آن را در چارچوب زیر می‌توان برشمرد

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۲ مرداد ۹۹ ، ۱۱:۴۱
محمدجواد اخوان

همه مخالفان همکاری ایران و چین

با انتشار سند پیش‌نویس برنامه همکاری بلندمدت ایران و چین، موج رسانه‌ای گسترده‌ای به راه افتاد که حاکی از تلاش جریانی سازمان یافته برای مقابله و یا به نتیجه نرساندن این برنامه همکاری بود. در این راه از ابهامات موجود در ذهن برخی نخبگان و افکار عمومی نیز سوءاستفاده شد. طبیعی است که موشکافی این برنامه و اسناد آن مجالی مجزا و مبسوط می‌طلبد که در حوصله این سطور نیست، اما در یک نگاه اجمالی می‌توان یک دسته‌بندی ساده از مخالفان و منتقدانی که در برابر این برنامه همکاری به اظهار نظر پرداخته‌اند، ارائه داد.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۰ تیر ۹۹ ، ۱۱:۳۸
محمدجواد اخوان

الزامات تحقق سیاست خارجی انقلابی

رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار وزیر امور خارجه، سفیران و مسئولان نمایندگی‌های جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور ضمن توصیه‌های گوناگون به مقوله مهم «رویکرد انقلابی در سیاست خارجی و دیپلماسی» پرداخته و فرمودند: «برخی به غلط، سخن از لزوم جدایی دیپلماسی از ایدئولوژی به میان می‌آوردند، در حالی‌که دیپلماسی ایدئولوژیک هیچ اشکالی ندارد و القای تقابل میان ایدئولوژی و منافع ملی، صحیح و منطقی نیست.» معظم له با تأکید بر اینکه هدف از تشکیل جمهوری اسلامی حفظ منافع ملی، استقلال، آزادی، عدالت اجتماعی، قدرت و امنیت ملی است، افزودند: «ایدئولوژی به دنبال تأمین و حفظ منافع ملی است و هویت یک ملت محسوب می‌شود.» حضرت امام خامنه‌ای، تحقق و بروز روحیه انقلابی را در تعاملات و رویکرد‌های دیپلماتیک ضروری دانستند و افزودند: «دیپلمات ایرانی باید به انقلاب افتخار کند و در تعاملات کاری او، «عزت، احساس اقتدار و اعتماد به نفس» به روشنی مشاهده شود که البته این رفتار و منش انقلابی با بیان حرف‌های نامعقول و ایجاد هیاهو کاملاً متفاوت است.»

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۱ تیر ۹۷ ، ۲۱:۰۹
محمدجواد اخوان

سیاست خارجی دوره «بعد از برجام»

با اعلام جمع‌بندی مذاکرات هسته‌ای، یکی از مهم‌ترین مسائلی که ذهن تحلیلگران و ناظران سیاسی را به خود معطوف کرده است، تأثیرات پایان مذاکرات بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است. دلیل این توجه خاص را باید در اهمیت راهبردی جمهوری اسلامی ایران جست‌وجو کرد، چراکه اکنون ایران اسلامی نقش فعال و تأثیرگذاری در بسیاری از تحولات منطقه‌ای و جهانی دارد و نمی‌توان آن را در معادلات بین‌المللی نادیده انگاشت. بر همین اساس است که این روزها در برخی محافل رسانه‌ای و سیاسی، تلاش می‌شود ‌ این‌گونه وانمود شود که مشی انقلابی و آرمان‌خواهانه نظام اسلامی دچار افول شده و در دوره به‌اصطلاح «پسابرجام» یا «بعد از برجام» قرار است تغییر مهمی در اصول سیاست خارجی کشورمان اتفاق افتد؛ اما با توجه به بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در مقطع اخیر می‌توان مهم‌ترین مختصات سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را در دوره آتی چنین ترسیم کرد

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۱ ۱۷ شهریور ۹۴ ، ۲۲:۲۹
محمدجواد اخوان

توسعه وابسته‌ساز یا پیشرفت عزتمندانه؟

مسیر مذاکرات هسته‌ای ایران و کشورهای 1+5 در حالی طی می‌شود که نگاه‌ها عمدتاً معطوف به زوایای فنی و حقوقی مذاکرات و ارزیابی داده‌ها و ستانده‌های توافق ژنو و بیانیه سوئیس بوده است. اکنون نیز برخی چشم‌ها به تیرماه دوخته‌شده که آیا توافق دست‌یافتنی است و اگر دست‌یافتنی است عاید‌ی ملت ایران از آن، چه خواهد بود. هرچند نگارنده مخالفتی با این زاویه تحلیلی به موضوع هسته‌ای ندارد، اما معتقد است زوایای پنهان و لایه‌های عمیق‌تری نیز وجود دارد که در خور تأمل و بررسی است.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۱ ارديبهشت ۹۴ ، ۰۱:۰۴
محمدجواد اخوان

مدعیان تنش‌زدایی بخوانند؛

آیا امام(ره) با نوشیدن جام زهر، سازش نمود؟

 

شاخصه‌های انقلابی و ضداستکباری (چه از نوع غربی و چه از نوع شرقی) چیزی نیست که کسی بتواند منکر عدم وجود یا کم‌رنگ بودن آن در اندیشه‌ی امام خمینی (رحمت الله علیه) در حوزه‌ی سیاست خارجی گردد، بلکه بازخوانی بیانات و مکتوبات آن پیر سفرکرده در این حوزه، به خوبی چارچوب اندیشه‌ای گفتمان امام و انقلاب اسلامی را به نمایش می‌گذارد. با این حال، گاهی در تحلیل‌ها و احیاناً نقل خاطرات برخی سیاست‌ورزان کنونی ‌ـ‌که گویا مایل‌اند تمایلات و مکنونات قلبی خود را به نظام منتسب سازند‌ـ تعابیری در خصوص دیدگاه امام در حوزه‌های گوناگون و از جمله سیاست خارجی مشاهده می‌گردد که هر تحلیل‌گر بی‌طرف و منصفی را متعجب می‌سازد.
 
در این ارتباط، با اتکا به ادعای یادشده، گفته می‌شود همان گونه که حضرت امام در آن مقطع و علی‌رغم وجود آن شعار، متناسب با مقتضیات زمان و شرایط داخلی و بین‌المللی، در این شعار تجدید نظر کردند، امروز نیز می‌توان در مسائلی چون نگاه منفی نسبت به مذاکره با آمریکا تجدید نظر کرد. هرچند پاسخ‌گویی به گزاره‌های تبلیغاتی و بعضاً انتخاباتی برخی سیاست‌ورزان (اعم از افراد و جریان‌ها) چندان در حوزه‌ی تبیینی‌ـ‌راهبردی جای نمی‌گیرد، اما از آنجا که این بار حریمی خاص و حساس (گفتمان معمار کبیر انقلاب) هدف گرفته شده است، لازم است اندکی در اندیشه‌های آن عزیز سفرکرده در این باب غور و مداقه گردد.
۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۷ آذر ۹۱ ، ۱۹:۵۰
محمدجواد اخوان
گپ و گفتی با دوستان خبرنامه دانشجویان ایران در نمایشگاه مطبوعات
نقد فردگرایی در 7+8 / ساکتین فتنه/ بروکراسی انفعالی در سیاست خارجی/ خطر دیپلماسی انحرافی/  ضعف کارنامه جنبش دانشجویی/ مثلث مؤثر در آزاد اندیشی
 
خبرنامه دانشجویان ایران:‌ محمدجواد اخوان مسئول سیاسی سابق بسیج دانشگاه خواجه نصیر طوسی با حضور در غرفه "خبرنامه دانشجویان ایران" به سوالات دانشجویان پاسخ گفت.
۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۸ آبان ۹۰ ، ۲۰:۰۲
محمدجواد اخوان

دیپلماسی جریان انحرافی به کدام سو می‏رود؟!

سیر تحولات منطقه‌ی خاورمیانه عربی و شمال آفریقا در چند ماه اخیر،بیش‌تر نگاه‌های دنیا را معطوف به خود کرده است، جریانی که با تعبیر رهبر معظم انقلاب(مدظله‌العالی) ازآن با عنوان «بیداری اسلامی» می‌توان یاد نمود. نکته‌ی جالب و وجه مشترک حکومت‌هایی که اکنون در مواجه ملت معترض و خشمگین خود قرارگرفته‌اند، وابستگی به نظام سلطه،بی‌اعتنایی به خواست ملت‌ها، تمایل به سازش بااشغال‌گران قدس و نیز اسلام ستیزی حاکمان این کشورهاست و این دقیقاً نقطه‌ی مقابل آرمان‌هایی است که نظام اسلامی منادی آن است .
در این میان مقایسه‌ی تطبیقی روند تحولات منطقه و نیز چارچوب گفتمانی «بیداری اسلامی» که منبعث ازاندیشه‌ی امام راحل(ره) است با برخی رویکردهای دیپلماتیک داخل می‌تواند در واکاوی سمت و سوی اندیشه‌های انحرافی و در عین حال خطرناک درحوزه‌ی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران مؤثر باشد. باتوجه به اصول و سیاست‌های کلی نظام جمهوری اسلامی و نیز منافع ملی، لازم می‌نمود دستگاه سیاست خارجی کشور، با هدف مهار رویکردهای نظام سلطه و دست نشانده‌هایش در منطقه و نیز بهره گیری از «قدرت نرم» تولید شده ازپیوندهای اسلامی-آرمانی ملت‌های منطقه با اندیشه‌ی بیداری اسلامی برآمده از انقلاب اسلامی، روابط خود را با کشورهای منطقه از جمله رژیم‌های هم‌پیمان غرب به گونه‌ای تنظیم نماید که از یک سو امید ملت‌ها در محوریت جمهوری اسلامی ایران در منطقه، به عنوان ام القرای جهان اسلام حفظ و تثبیت گردد و از سویی با حضور جمهوری اسلامی به عنوان بازیگر مهم منطقه‌ای،به تدریج از میدان نفوذ غرب کاسته شده و عرصه‌ی بر جریان سازش،تنگ‌تر گردد.
اما با این حال در مقاطعی ازعملکرد دستگاه دیپلماتیک کشور مشاهده ‌شد که برخی منافع زودگذر موجب کم‌رنگ شدن و غفلت از برخی سیاست‌های کلی شده است.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۹ ارديبهشت ۹۰ ، ۱۷:۳۹
محمدجواد اخوان