ادامه راه ناتمام سراج

 

چهل روز از درگذشت مرحوم دکتر رضا سراج، سخنگو و معاون سابق دبیرخانه شعام گذشت. او که در این چندماه اخیر با بیماری سختی دسته و پنجه نرم می‌کرد، در طول دو دهه اخیر بخش مهمی از تمرکز و توجه خود را در حوزه مطالعاتی و مدیریتی، معطوف به حوزه جنگ نرم و به‌ویژه مواجهه با جنگ شناختی دشمن کرده بود. مطالعه آثار قلمی و پژوهشی به‌جای‌مانده از او، به‌خوبی تسلط و اشراف او را به این حوزه روشن می‌کند. آخرین مسئولیت وی نیز در واقع فرصتی برای تعریف و هدایت اقدامی ملی در جنگ ترکیبی بود که متأسفانه به دلیل رحلت نابهنگام وی ناتمام ماند. اما مسئله مهم و راهبردی مقابله با جنگ شناختی و امنیت روانی جامعه هنوز بر زمین مانده است. 

ایستادگی عمومی در کنار حزب‌الله

 

 

یک ماه از صدور پیام رهبر معظم انقلاب‌اسلامی درباره حوادث لبنان می‌گذرد که در فراز پایانی آن خطاب به عموم مسلمین مرقوم داشتند: «بر همه مسلمانان فرض است که با امکانات خود در کنار مردم لبنان و حزب‌الله سرافراز بایستند و در رویارویی با رژیم غاصب و ظالم و خبیث آن را یاری کنند.» در طول یک ماه اخیر بحث‌های فراوانی در مورد چگونگی عمل به این فرمان معظم‌له در میان علاقه‌مندان به انقلاب‌اسلامی و مقاومت درگرفته و این پرسش مطرح بوده که چگونه می‌توانیم حزب‌الله را در رویارویی با رژیم صهیونی یاری کنیم؟

عقده‌گشایی پساترور

 

تجربه چند حادثه امنیتی در کشور در پنج سال اخیر نشان می‌دهد تعدادی مشخص از کاربران خاص در شبکه‌های اجتماعی دشمن تروریست را رها کرده و خط تحقیر و تخطئه مدافعان امنیت را در پیش می‌گیرند. در حوادثی، چون شهادت سرداران فخری‌زاده، صیاد خدایی، سیدرضی موسوی و حمله صهیونیست‌ها به کنسولگری ایران در سوریه و نیز حملات تروریستی در نقاط مختلف کشور، درست در زمانی که جامعه در شوک و بهت این حوادث تلخ قرار دارد و هنوز حتی عامل یا چگونگی حادثه روشن نیست، تعدادی از صفحات مجازی مشخص با تمسخر و تخریب نهاد‌های امنیتی و اطلاعاتی کشور، قدرت تروریست‌ها را چندبرابر جلوه داده و در واقع پروژه رعب‌افکنی را تکمیل می‌کنند. آخرین نمونه این رویکرد را همین چند روز پیش و بعد از اعلام خبر شهادت «اسماعیل هنیه» در تهران شاهد بودیم. 

پاسخ سختی که دریافت کردند

 

پس از وقوع جنایت تروریستی در کرمان، رهبر معظم انقلاب‌اسلامی در پیام تسلیتشان «دست‌های آلوده به خون بی‌گناهان» و «مغز‌های مفسد و شرارت‌زا که آنان را به این گمراهی کشانده‌اند» هردو را عامل قلمداد و تأکید کردند که این دو گروه، «از هم‌اکنون آماج قطعی سرکوب و مجازات عادلانه خواهند بود.» همچنین وعده دادند که «این فاجعه‌آفرینی پاسخ سختی در پی خواهد داشت باذن‌الله». آنچه در ساعات ابتدایی ۲۶ دی ۱۴۰۲ رخ داد، تحقق این وعده معظم‌له بود که به دست «سربازانِ راه روشن سلیمانی» بروز یافت.

جهاد تفاهم و هم‌افزایی اطلاعاتی

 

پیام اخیر رهبر معظم انقلاب‌اسلامی به نشست مشترک جامعه اطلاعاتی را می‌توان نشانه‌ای از جدید‌ترین رهیافت در توسعه و تکامل رهنامه (دکترین) اطلاعاتی کشور دانست. پیچیدگی جنگ اطلاعاتی در دنیای امروز و حساسیت‌های خاص آن می‌طلبد تا هر کشور قدرتمند متناسب با نیازمندی‌ها و شرایط خاص خود از دکترین اطلاعاتی خاص خود برخوردار باشد و در این میان جمهوری اسلامی ایران به دلیل رویکرد منحصربه‌فرد و تأکید بر استقلال در سیاست خارجی نیازمند چنین رهنامه‌ای متناسب با اهداف و آرمان‌های خود است.

بی‌جهت ذوق‌زده نشوید!

 

«عزل»، «ترور»، «دستگیری» و... کلماتی بود که در چند روز اخیر در مورد رئیس سازمان اطلاعات سپاه از رسانه‌های بیگانه شنیده شد. البته معدود افرادی در داخل از روی بی‌اطلاعی یا حب و بغض‌ها چیز‌هایی شبیه همین حرف‌ها را تکرار کردند.

صدای فسادناپذیری نگهبان انقلاب

 

چندی پیش در شب ۲۲ بهمن فایل صوتی گفت‌وگوی میان یکی از مسئولان اقتصادی سابق سپاه با فرمانده کل وقت که قبلاً منتشر شده بود از طریق ایستگاه رادیویی سازمان سیا (رادیو فردا) طی یک عملیات رسانه‌ای برنامه‌ریزی شده مجدداً منتشر شده و به سرعت و کاملاً هدفمند به دست جبهه رسانه‌ای ضدانقلاب و ضدایران فضای مجازی را درنوردید. اما ماجرای این فایل چیست، محتویات آن تا چه حد قابل‌اتکا و پذیرش است و انتشار آن به چه منظوری صورت گرفته است؟

سِرّ سردار

 

«سردار شهید عزیز را با چشم یک مکتب، یک راه، یک مدرسه درس‌آموز نگاه کنیم.» این جمله از زبان شخصیتی است که سلیمانی را بیش از همه می‌شناخت و خود مرشد و مربی او بود. جایگاه و منش سردار به‌گونه‌ای بود که از خود هرگز نگفت و کمتر در رسانه‌ها دیده می‌شد. همچنان‌که مولوی می‌گوید: «خوش‌تر آن باشد که سر دلبران/ گفته آید در حدیث دیگران». باید سردار دل‌ها را از زبان دیگرانی که او را درک کردند، شناخت. هرچند به‌واسطه حساسیت مسئولیتش افراد به‌خصوصی با او در ارتباط بودند، اما مرشد و مقتدای او یعنی رهبر معظم انقلاب به‌عنوان شخصیتی فرهیخته -که این شهید عزیز تحت فرمان و در تعامل مستقیم با ایشان بود- بهترین ترسیم‌کننده مؤلفه‌های مکتب و راه شهید سلیمانی است؛ از این‌رو بررسی نکاتی که معظم‌له در تبیین شخصیت و سیره «حاج قاسم» ترسیم کرده‌اند، می‌تواند روشنگر «مکتب سلیمانی» باشد.

وزارت امور خارجه چه‌کاره است؟

 

پاسخ صریح رهبر معظم انقلاب‌اسلامی به شبهاتی که بر اساس انتشار فایل صوتی وزیر امور خارجه در سطح افکار عمومی طرح شده بود، تا حد بسیار زیادی ابهامات پدیدآمده را برطرف ساخت. اینک در تبیین این مسئله به بررسی جوانب مختلف نسبت سیاستگذاری و اجرا در حوزه سیاست خارجی کشور می‌پردازیم. بر اساس اصل یکصد و دهم تعیین سیاست‌های کلی نظام جمهوری اسلامی ایران به‌طورکلی و نیز نظارت بر حسن اجرای سیاست‌های کلی نظام از وظایف و اختیارات «ولی‌فقیه» تعیین شده است. همچنین اصل یکصد و هفتاد و ششم به «شورای عالی امنیت ملی» اختصاص دارد که «تعیین سیاست‌های دفاعی - امنیتی کشور در محدوده سیاست‌های کلی تعیین‌شده از طرف مقام رهبری» و «هماهنگ نمودن فعالیت‌های سیاسی، اطلاعاتی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی در ارتباط با تدابیر کلی دفاعی - امنیتی» در زمره مأموریت این شورا تعریف شده که یکی از اعضای این شورا «وزیر امور خارجه» است. همان‌گونه که پیدا است بر اساس نص صریح قانون اساسی، شأن سیاستگذاری از شئون، ولی فقیه بوده که بر اساس پیشنهاد نهاد هایی، چون شورای عالی امنیت ملی و مجمع تشخیص مصلحت نظام این فرایند انجام می‌گیرد. البته اگر این صراحت نیز وجود نداشت، دقت در مفهوم «هدایت و رهبری» و تفکیک آن از حوزه «اجرا» همین معنا را در ذهن متبادر می‌سازد.
پس نسبت وزارت امور خارجه یا سایر نهاد‌های اجرایی کشور با این سیاست‌ها چیست؟ اولین پاسخ آن است که این وزارتخانه و سایر نهاد‌های مشابه، نقش «مجری» را بر عهده دارند.

دیپلماسی عزت‌آفرین یا دیپلماسی التماسی؟

 

با انتشار صوت جنجالی ظریف در رسانه‌های بیگانه، یکی از سؤالاتی که به‌طورجدی مطرح شد، چرایی اصرار عجیب او بر تقابل‌نمایی میان «میدان» و «دیپلماسی» بود. علاوه بر آن روایت یکسویه و بعضاً حاوی داده‌های غلط (خواه از سر بی‌اطلاعی، خواه غرض‌ورزی سیاسی) وی به‌نوعی ابهاماتی آفریده که البته در جای خود باید به آن‌ها پرداخت.

مرد سبیلو همچنان امیدوار!

اواسط تابستان سال گذشته و زمانی که هنوز ترامپ مستأجر کاخ سفید بود، مصاحبه مشاور امنیت ملی اسبق او یعنی جان بولتون با شبکه تلویزیونی بی‌بی‌سی فارسی مورد توجه ناظران سیاسی قرار گرفت. در این مصاحبه، پاسخی که این عضو جداشده از کابینه ترامپ به خبرنگار در خصوص راهکار موفقیت شورش و اغتشاشات برای براندازی نظام اسلامی ارائه داد، قابل توجه است. او صراحتاً از ضرورت ایجاد انشقاق میان رهبری نظام و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی سخن می‌گفت.

مکتب سلیمانی قابلیت تبدیل به گفتمان عمومی را دارد

 

در آستانه ترور ناجوانمردانه حاج قاسم سلیمانی و شهادت این سردار بزرگ اسلام، پرداختن به ابعاد مختلف شخصیتی وی چه در اغلب آثار هنری، ادبی و چه در بعد تحلیلی در حال انجام است. یکی از پرداخت‌های تحلیلی به اندیشه‌های شهید سلیمانی در شماره جدید «برهان اندیشه» است که در یک پرونده ویژه در قالب عنوان «مکتب سلیمانی» منتشر شده است

چگونه قوی شویم؟

رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار دست‌اندرکاران مراسم سالگرد شهادت حاج قاسم سلیمانی، در ضمن توصیه‌های خود فرمودند: «به مسئولین کشور و ملّت عزیزمان می‌خواهم توصیه بکنم سعی کنند قوی بشوند؛ به قول شاعر خراسانی ما “برو قوی شو اگر راحت جهان‌طلبی”. باید قوی بشوید؛ هم در اقتصاد قوی بشوید، هم در علم قوی بشوید، هم در فنّاوری باید قوی بشوید، هم در دفاع نظامی باید قوی بشوید؛ باید قوی بشوید. تا قوی نشوید، دشمن‌ها به شما طمع خواهند کرد، به شما تعرّض خواهند کرد، تجاوز خواهند کرد. این توصیه اوّل که توصیه همیشگی من است و من خودم تا توان دارم و تا توفیق از طرف پروردگار داشته باشم، این قضیه را دنبال می‌کنم؛ مسئولین هم موظّفند دنبال کنند.»

خیال خام تفرقه‌افکنی در سپاه

هنوز چند هفته از مصاحبه زنده شبکه تلویزیونی بی‌بی‌سی فارسی با مشاور امنیت ملی سابق ترامپ، نگذشته بود که رسانه ملکه از فاز جدید عملیات رسانه‌ای خود رونمایی کرد. در قسمتی از مصاحبه یادشده جان بولتون با بی‌بی‌سی، خبرنگار این شبکه از او در خصوص نحوه براندازی نظام جمهوری اسلامی پرسید که گفتگو‌های ردوبدل شده میان او و خبرنگار، نکات در خور تأملی را آشکار ساخت.

خیالپردازی مرد سبیلو روی آنتن زنده رسانه ملکه

 

مصاحبه زنده اخیر شبکه تلویزیونی بی‌بی‌سی فارسی با مشاور امنیت ملی سابق ترامپ، علاوه بر آنکه تصویر‌های قبلی‌ای را که از شخصیت او وجود داشت زنده کرد، ماهیت رسانه استعماری انگلیس را برملا ساخت. در قسمتی از مصاحبه جان بولتون با بی‌بی‌سی، خبرنگار این شبکه از او -که در فضای رسانه‌ای و سیاسی به مرد سبیلو مشهور است- در خصوص نحوه براندازی نظام جمهوری اسلامی پرسید که گفتگو‌های رد و بدل شده میان او و خبرنگار، نکات در خور تأملی را آشکار می‌سازد.

کاش حرمت خون سردار را نگاه می‌داشتید!

اظهار تمایل وزیر امور خارجه کشورمان به مذاکره، در مقابل گستاخی هرچه بیشتر رئیس‌جمهور امریکا بار دیگر موضوع مذاکره را به رسانه‌ها کشاند.

وزیر امور خارجه ایران در مصاحبه با نشریه آلمانی اشپیگل درباره احتمال مذاکره با امریکا در پی ترور سردار شهید سلیمانی گفته بود: «خیر، من هرگز این احتمال را رد نمی‌کنم که افراد، رویکرد‌های خود را تغییر دهند و حقایق را درک کنند. برای ما مهم نیست که چه کسی در کاخ‌سفید نشسته باشد. آنچه مهم است، نوع رفتار آن‌ها است. دولت ترامپ می‌تواند، گذشته خود را اصلاح، تحریم‌ها را لغو کند و به میز مذاکره بازگردد. ما همچنان در میز مذاکره هستیم. آن‌ها میز مذاکره را ترک کردند. امریکا خسارت عظیمی به مردم ایران وارد آورده است. روزی خواهد رسید که آن‌ها مجبور می‌شوند، این خسارات را جبران کنند. ما صبر زیادی داریم.» پس‌ازآن، «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور امریکا در پیامی در توئیتر به سخنان «محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران درباره مذاکره با امریکا واکنش نشان داد. وی در این پیام توئیتری نوشت: «وزیر امور خارجه ایران گفته که ایران خواستار مذاکره با امریکا است، اما خواستار برداشته شدن تحریم‌هاست.» ترامپ در ادامه پیام توئیتری خود در جواب این سخنان ظریف نوشت: «نه مرسی!»

پیشینه حمله نظامی به هواپیمای مسافری 

پس از اعلام رسمی ستاد کل نیرو‌های مسلح کشور مبنی بر خطای انسانی و شلیک موشک به هواپیمای اوکراینی، برخی رسانه‌های بیگانه و افراد مغرض با بزرگنمایی این حادثه تلاش کردند آن را به ابزاری برای تخریب نیرو‌های مسلح تبدیل کنند و اینگونه وانمود ساختند که اشتباه در چنین امری غیرممکن است. حال آنکه مروری گذرا بر حوادث رخ داده نشان می‌دهد که در نیم قرن اخیر بیش از ۴۰ مورد سقوط هواپیمای مسافربری بر سر شلیک نظامی رخ داده که بر اثر آن در حدود ۱۰۰۰ نفر جان باخته‌اند. در ادامه برخی از معروف­‌ترین این حوادث جهت اطلاع مخاطبان محترم به صورت اجمالی مرور می‌گردد

نیرویی برای بسط عمق راهبردی

رهبر معظم انقلاب اسلامی، در پی عروج شهید عالی‌مقام سردار پرافتخار حاج قاسم سلیمانی (رضوان‌الله علیه)، فرماندهی نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را به سردار سرتیپ پاسدار اسماعیل قاآنی سپرده و تأکید کردند: «برنامه آن نیرو عیناً همان برنامه دوران فرماندهی شهید سلیمانی است.»، اما برنامه و مأموریت نیروی قدس چه بود که به‌فرمان فرمانده معظم کل قوا امتداد پیدا خواهد کرد؟

مقاومت، علاج توطئه‌های دشمنان

مقاومت، علاج توطئه‌های دشمنان 

رهبر معظم انقلاب اسلامی در بیانات‌شان در سالگرد میلاد پیامبر اکرم (ص) و امام جعفر صادق (ع)، مقاومت را راه‌حل علاج دشمنی‌ها معرفی نموده و فرمودند: «علاج این دشمنی هم یک چیز بیشتر نیست و آن «فَاستَقِم کـَما اُمِرتَ»؛ ایستادگی [است]. خداوند متعال به پیغمبرش در مقابل این مشکلات فرمود: فَاستَقِم کـَما اُمِرتَ وَ مَن تابَ مَعَک؛ استقامت، ایستادن. البتّه ایستادگی سختی‌هایی هم دارد، نه اینکه کار آسانی است؛ لکن تسلیم شدن، سختی‌های بیشتری دارد؛ فرقش هم این است که شما در راه استقامت و مقاومت هر سختی‌ای که متحمّل بشوید، خدای متعال به شما اجر خواهد داد:

نشانه‌های عزت سپاه

رهبر معظم انقلاب‌اسلامی در دیدار اخیر فرماندهان سپاه با اشاره به دشمنی نظام سلطه با سپاه فرمودند: «سپاه، هم در زمینه سخت‌افزار، هم در زمینه نرم‌افزار، در وادی تعالی و پیشرفت، در جادّه تعالی و پیشرفت کاملاً جلو رفته و امتحان خوبی پس داده؛ اعتقاد بنده این است که اوج گرفته؛ و همین هم موجب شده است که امریکا و دستگاه استکبار و آدم‌های بدِ دنیا، با سپاه خیلی بد بشوند. لابد در این اخبار و نوشته‌ها و گفته‌ها و فضای مجازی و ... در دنیا مشاهده می‌کنید که چقدر علیه سپاه حرف زده می‌شود، کار می‌شود؛ ایادی و امتداد آن‌ها در داخل کشور هم -که حالا خیلی قابل توجّه نیستند لکن هستند، وجود دارند- همین‌جور؛ سعی می‌کنند گوشه‌کنار اگر بتوانند، یک نقطه‌ضعفی از سپاه پیدا کنند، آن را درشت کنند. امریکا هم که خب به خیالِ خودش ضربه می‌زند و مثلاً سپاه را تحریم می‌کند؛ این موفّقیت­ها، این پیشرفت‌ها و این برجستگی‌ها است که این دشمنی‌ها را جلب می‌کند؛ این مایه افتخار است؛ کما اینکه عزّت سپاه را هم در چشم افراد، آدم‌ها و حتّی دشمن‌ها بالا می‌برد. یعنی همین پیشرفت‌ها موجب می‌شود که سپاه در چشم دشمنان، چه برسد به دوستان، عزّت پیدا کند، عزیز بشود؛ و امروز این‌جور است و این عزّت بحمدالله پیداشده. خب این‌ها بخشی از مناقب سپاه پاسداران انقلاب‌اسلامی است.»

پاسداری شجاعانه از منافع ملی

هدف قرار گرفتن مراکز تجمع تروریست­‌ها در حاشیه مرز‌های شمال غربی کشور از سوی واحد‌های موشکی، پهپادی و توپخانه نیروی زمینی سپاه را باید جلوه تازه‌ای از حراست این نهاد انقلابی از کیان امنیت ملی و کوتاه کردن دست‌های اشرار و تروریست‌ها دانست. هنوز چند هفته از پاسخ قاطع پدافند نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به پهپاد تجاوزگر فوق­‌پیشرفته امریکایی نگذشته که اقدام اخیر سپاه در وارد کردن ضربه‌های اساسی به گروهک‌های تروریست شرور، نشان داد که این نیروی انقلابی در هوشیاری کامل بوده و از منافع ملی و امنیت ملی، شجاعانه پاسداری می‌کند.

عجز کاخ سیاه در برابر سبزپوشان انقلابی

اقدام رئیس جمهور امریکا در تروریستی خواندن «سپاه پاسداران انقلاب اسلامی» در آستانه روز «پاسدار» هرچند عصبانیت و عجز کاخ سفید در برابر شجاعت و ایمان پاسداران را به اثبات رساند، اما این اولین بار نیست که نظام سلطه و وابستگان آن این نهاد مقدس را آماج تهاجم رسانه‌ای و سیاسی خود می‌کنند. 

بازو‌های پرتوان ملت آماج پادو‌های دشمن

در میانه غم‌ها و تلخی‌های حادثه تروریستی اهواز نکته‌ای که نباید از آن غافل شد، کینه و عداوت دشمنان از اقتدار دفاعی جمهوری اسلامی ایران بود؛ اقتداری که مدیون تلاش همه نیرو‌های مسلح تحت فرماندهی معظم کل قوا است و دشمن سال‌هاست از آن عصبانی است. روزی در سناریوی مذاکره و فشار و روز دیگر ایادی نظام سلطه با عملیات تروریستی این اقتدار را آماج حملات خود قرار می‌دهند.

بسیج، فاتح نبرد با تروریسم

از ویژگی‌های بی‌بدیل انقلاب اسلامی، تکیه آن بر نیروی عظیم و دائماً در حال جوشش مردمی است، به‌گونه‌ای که سرمایه اجتماعی، چه در مقطع حدوث و چه در مرحله بقا، در نظام و انقلاب اسلامی بروز و ظهور داشته است. در این میان نمی‌توان تدبیر داهیانه امام راحل عظیم‌الشأن را در شکل‌گیری عنصر «بسیج» به‌عنوان جلوه نقش‌آفرینی مردم در حفظ و تعالی انقلاب اسلامی نادیده گرفت. 

پایان کار داعش، دوران جدید مقاومت

با رانده شدن تروریست‌های گروه تکفیری داعش از آخرین نقطه تجمعی در شام، می‌توان گفت زنگ پایان کار این گروهک به صدا درآمده است. اکنون نتیجه چندین سال مجاهدت هزاران رزمنده بی ادعا و مخلص مدافع حرم در محور مقاومت به بار نشسته و کارآمدی راهبرد رهبر معظم انقلاب اسلامی در مواجهه با توطئه تکفیری صهیونیستی، آشکار شده است. از همان روزهای نخست بحران که پوشش اعتراضات مردمی، غباری بزرگ بر تحولات شام افکنده بود، برخی ساده‌اندیشانه پیشنهاد انفعال در برابر شرایط پیش رو را مطرح کرده، حتی شام را از دست رفته می‌دیدند. همچنین برخی با پیشنهادهای بی اساسی همچون مذاکره و دیپلماسی، نشان دادند که از عمق مسئله مطلع نیستند.