همه دشمنان حجاب

بیانات اخیر رهبر معظم انقلاب اسلامی به مناسبت میلاد حضرت فاطمه زهرا، حاوی نکات مهم سیاسی و اجتماعی بود که یکی از مهم‌‌ترین محورهای آن در خصوص تحرکاتی بود که برخی جریانات و افراد برای تهاجم به حجاب و پوشش زن ایرانی در روز‌‌ها و هفته‌های اخیر در فضای مجازی و حقیقی دنبال نموده‌اند. از همین رو بد نیست که در خصوص افراد جریانات مهاجم به حجاب و عفاف، اندکی واکاوی صورت گیرد. به‌نظر می‌رسد مجموعه جریانات مؤثر در عملیات «تهاجم به حجاب‌» را در چند دسته می‌توان طبقه‌بندی کرد

دوقطبی به نام «مصدق»، از 59 تا 96

تاریخ انقلاب اسلامی، مشحون از حوادث عبرت‌آموز و تکرار رویدادهای تأمل‌برانگیز است. با تورقی هرچند گذرا در این دفتر قطور، صفحاتی را می‌توان مشاهده کرد که روایتی بسیار شبیه از برخی تحولات روز، اما در سال‌های پیشین در آن به چشم می‌خورد. از جمله روندهایی که طی چهار دهه گذشته بارها و به بهانه‌های مختلف تکرار شده، تلاش برخی افراد و جریانات سیاسی در جهت دوقطبی سازی و دامن زدن به شکاف‌های موجود در جامعه است. در این راه، از ابزارها و عناوین گوناگونی بهره گرفته‌شده و پیامدهای این داستان تلخ برای کلیت جامعه و کشور بوده است. 

سواری با خودروی اسلامی

آقای روحانی رئیس‌جمهور برای دومین بار طی چند ماه اخیر در سخنان خود تلویحاً به مسئله اسلامی سازی علوم پرداخته و مطابق نقل رسانه‌ها، در سخنرانی خود در اختتامیه جشنواره خوارزمی گفت: «قطعاً علم اسلامی و غیراسلامی شبیه همدیگر است و تفاوتی میان آنها وجود ندارد، بلکه اهداف فرق دارد. » جالب اینجاست که او برای اثبات این ادعا مثال «خودرو را زد» و چنین افزود: «ما نمی‌توانیم بگوییم فلان خودرو اسلامی است و آن یکی نیست. این‌که شما یک قرآن در داشبورد خودرو بگذارید که خودروی اسلامی نمی‌شود. »

شاید در نگاه اول مثالی که آقای روحانی بر زبان می‌آورد، این سؤال را بر ذهن مخاطب می‌آورد که چه کسانی به دنبال پدیده‌هایی از قبیل «خودروی اسلامی» هستند و نکند واقعاً چنین ایده‌ها و طرح‌هایی در برخی افراد و نهادهای مؤثر کشور وجود دارد که آقای رئیس‌جمهور، غلط بودن آن را تذکر می‌دهد. 

اما کمی که دیگر قرائن را بررسی می‌کنیم روشن می‌گردد که نه مسئله چیز دیگری است و خودروی اسلامی تنها مثالی برای نفی ایده دیگری است. 

همراهی تروریست‌های کهنه‌کار با داعشی‌های بالانشین

ماجرای ناآرامی‌هایی که عناصر منتسب به یکی از فرقه‌های صوفیه در یکی از محلات شمال شهر تهران به راه انداختند، مهم‌ترین محورهای رسانه‌ها را به خود اختصاص داده است. اندک مطالعه‌ای آشکار می‌سازد که سران این فرقه تا چه میزان به رژیم ستمشاهی وابستگی داشته‌اند و هیچ‌گاه همراه واقعی ملت ایران نبوده‌اند. اما بررسی دقیق‌تر ماجرا این احتمال را تقویت می‌کند که هرچند در ویترین کار عناصر درویش حضور دارند و به بهانه تعصب فرقه‌ای این تجمعات شکل‌گرفته است، اما در واقع هدایتگران پشت‌صحنه حادثه بسیار بزرگ‌تر از چند نفر از اراذل‌واوباش گمراه هستند. نوع توحش رخ‌داده در این حادثه در کنار سلسله حوادث چند ماه اخیر در حمله به مساجد و حسینیه‌ها – که در ظاهر از سوی یکی از شومن‌های شبکه‌های ماهواره‌ای هدایت می‌شود- نشان می‌دهد سرویس‌های اطلاعاتی دشمن و گروهک‌های تروریستی ضدانقلاب به هدایت این التهابات بی‌ارتباط نیستند.  حمایت از دزد توسط فرقه‌ای که مدعی فقراست رسواکننده پشت پرده منحرفین در مکتب تشیع است.

مختصات نفوذ علمی

با روشن شدن ابعادی از پرونده جاسوسی در پوشش فعالیت زیست محیطی بار دیگر موضوع « نفوذ» و ضرورت توجه به آن آشکار می‌شود. این بار نفوذ با پوششی علمی آکادمیک و در قالب یک فعالیت اجتماعی رخ نمود و چه بسا مشابه این سناریو در بخش‌های دیگر نیز در حال طرح‌ریزی یا اجرا باشد. نخستین لازمه مصون‌سازی کشور در برابر این راهبرد، شناخت دقیق از مختصات و ویژگی‌های آن است. از این رو تلاش می‌شود در این نوشتار به طور اجمال این مختصات مورد اشاره قرار گیرد

عیدی چله انقلاب

با گذر از 22 بهمن 1396، انقلاب اسلامی وارد چهلمین سال پیروزی خود شد و در آستانه چهل سالگی انقلاب اسلامی هستیم. عدد 40 در فرهنگ‌های گوناگون حامل معانی و مفاهیم پرارزشی است و در سنت‌های الهی و اسلامی نیز در قالب‌های به خصوصی تبلور یافته است. بعثت پیامبر اعظم (ص) در چهل سالگی، توقف 40 روزه حضرت موسی در میقات، اربعین شهادت حضرت اباعبدالله (ع)، سرگردانی چهل ساله بنی اسرائیل و ... نشانه‌های متعددی هستند که نشان می‌دهد عدد 40 در کالبد زمان، معنای ویژه‌ای دارد. طبعا کشف سر و بطن حقیقی این معنا در توان و بضاعت نگارنده نیست و اصولا موضوع این نوشتار نیست. 

چه زمانی عدالت بیشتر محقق بود؟

اکنون چهار دهه از عمر انقلاب اسلامی می‌گذرد و می‌توان گفت بیشتر جمعیت کنونی کشور متولدان دوره پس از انقلاب هستند و خاطره عینی چندانی از دوره پس از انقلاب ندارند. از سویی ضعف‌های نظام آموزشی و کاستی‌های تولید رسانه‌ای موجب کم اطلاعی بسیاری از جوانان کشور از تاریخ این مرزوبوم شده است. در چنین شرایطی تولید انبوهی از شبهات از سوی رسانه‌های ضدانقلاب و برخی پادوهای داخلی آنها موجب تشکیک در نسل سوم و چهارم نسبت به برخی مسائل تاریخی شده و حتی گاه منجر به قلب حقایق می‌شود.  از جمله محورهایی که گاه به محور شبهه افکنی رسانه‌های ضدانقلاب تبدیل می‌شود، موضوع عدالت و مقایسه آن در دوره قبل و پس از انقلاب است. درحالی که فساد و بی عدالتی نظام ستمشاهی حتی مورد اذعان خود کارگزاران آن رژیم بوده، برخی به دنبال القای مطالب خلاف واقع و به اشتباه انداختن جوانان دراین موضوع هستند.  با توجه به مجال محدود، تنها می‌توان به چند نکته مهم در خصوص مقایسه وضعیت پیش و پس از انقلاب اسلامی در سرفصل عدالت پرداخت

پویش اجتماعی انقلاب‌اسلامی

انقلاب‌اسلامی در چهار دهه گذشته دوران‌های متفاوتی را پشت سر نهاده و جامعه انقلابی با چالش‌ها و مسائلی گوناگون با منشأ داخلی و خارجی مواجه شده است، از جمله چالش‌هایی که دولت و دستگاه اجرایی کشور با آن روبه‌رو بوده و تأثیرات مستقیمی بر جامعه داشته است، مسئله کارآمدی در حوزه‌های مختلف خصوصاً اقتصادی و اجتماعی است. اکنون می‌توان گفت برخی از ابعاد ناکارآمدی دستگاه اجرایی در حوزه اقتصادی و اجتماعی آسیب‌هایی جدی را متوجه کشور و جامعه کرده و به رغم آنکه در تمام این سال‌ها شاهد گردش نخبگانی در عرصه مدیریت امور اجرایی بوده‌ایم، چالش ناکارآمدی‌ها، برای انقلاب‌اسلامی هزینه‌زایی کرده است. 

کمپین کنوانسیون‌های یواشکی!

در هر کشور و نظام سیاسی، سازوکاری برای پیوستن و امضای تعهدات و توافقات بین‌المللی وجود دارد و در بیشتر نظام‌های سیاسی این امر به سازوکار پارلمانی محول شده است. در جمهوری اسلامی ایران نیز مطابق اصل‏ هفتاد و هفتم قانون اساسی، «عهدنامه‏ ها، مقاوله‏‌نامه‌ها، قراردادها و موافقت‏ نامه‌های بین‏‌المللی‏ باید به‏ تصویب‏ مجلس‏ شورای‏ اسلامی‏ برسد. » این رویه در خصوص تمام توافقات و کنوانسیون‌های بین المللی که مورد امضا و پذیرش جمهوری اسلامی ایران واقع می‌شود، صادق است و طبق آن عمل می‌شود. 

چقدر از بودجه خارج از دست دولت است؟

در چند سال اخیر، در ماه‌های پایانی سال و موعد بررسی بودجه کل کشور، فضای رسانه‌ای متأثر از لایحه بودجه شده و اظهارنظرهای متفاوتی درباره میزان و یا تغییر بودجه هر یک از دستگاه‌ها و نیز کمک‌های مالی به مؤسسات خارج از دولت طرح می‌گردد. اما آنچه امسال را از این نظر متفاوت کرد همراهی بی‌سابقه برخی مسئولان دولتی و بخصوص شخص رئیس‌جمهور با این جریان رسانه‌ای بود. به‌گونه‌ای که وی در اظهارنظر عجیبی گفت: «مردم راجع به بودجه صحبت می‌کنند و می‌گویند که فلان دستگاه چرا آن‌قدر پول می‌گیرد؟ این حق مردم است. مردم مقایسه می‌کنند که چرا برای فلان دستگاه فرهنگی این میلیارد بودجه گذاشته‌اید؛ اعتراض می‌کنند که چرا آن‌قدر زیاد است. اهلاً و سهلاً همه‌چیز برای مردم است و نظرات مردم باید در رأس باشد. اگر نظر عمومی مردم- نه چند نفر- این است و اگر دولت به این برسد که این خواست اکثریت است، خب اکثریت اگر چیزی می‌گویند آنها درست می‌گویند. حق با دولت نیست؛ حق با ملّت است. » این جملات آقای روحانی بدان معناست که چند قرن تجربه بشری را در شکل‌گیری مجلس شورا را به کناری نهیم و بسان آتن در یونان باستان برای هر چیز از جمله بودجه از مردم رأی‌گیری مستقیم کنیم! البته رئیس‌جمهور توضیح نداد که چرا برای میزان فیش‌های حقوق مدیران دولتی از مردم نظرخواهی نمی‌کند؟

تا قیامت با برجام

سخنانی که رسانه‌ها از رئیس‌جمهور در اختتامیه نهمین دوره جشنواره بین‌المللی فارابی نقل کردند، حاوی نکات شگفت‌آور و بعضاً قابل‌تأمل بود. با توجه به مجال محدود به سه نکته خاص که در سخنان وی بیشتر بحث‌برانگیز است، می‌پردازیم

آیا انسداد تلگرام به صرفه است؟

ارزیابی پیامدهای محدودسازی پیامرسانهای خارجی

 

آیا انسداد تلگرام به صرفه است؟

 

 اکنون‌که چندی است تصمیم بر محدودسازی شبکه‌های پیام‌رسان خارجی قرارگرفته است، یکی از چالش‌های این تصمیم موضوع «کسب‌وکارهای شکل‌گرفته در این شبکه‌ها» و بلاتکلیفی آن‌ها در شرایط جدید است. از قضا برخی منتقدان محدودسازی شبکه‌های خارجی نیز روی همین محور تأکید کرده و کار به‌جایی رسیده که بعضاً آتش افروزان برون‌مرزی آشوب‌های اخیر نیز به همین بهانه، ناراحتی خود را از مسدود شدن مسیر هموار فتنه‌انگیزی را بروز می‌دهند. برای ارزیابی این ادعا که انسداد تلگرام موجب اختلال کسب‌وکارهای فعال در شبکه‌های پیام‌رسان شده و به زیان اقتصاد و اشتغال عمومی است، باید از دو جنبه مختلف به بررسی این ادعا پرداخت

اکنون نوبت همکاران داخلی فتنه نیوز است

تقریباً واضح است که در جریان ناآرامی‌های اخیر آنچه در گسترش یکباره و تبدیل اعتراضات به آشوب و اغتشاش نقش پررنگی داشت، «رسانه‌های نوین»، «شبکه‌های اجتماعی» و ابزارهای «نرم افزارهای پیام رسان تلفن همراه» بود. در این میان نقش شبکه پیام رسان تلگرام و به خصوص چند کانال تلگرامی خاص در دمیدن در آتش این فتنه برجسته است. البته این کانال‌ها و به طور مشخص کانالی تحت عنوان آمد‌نیوز که باید آن را «فتنه نیوز» خواند مدت دو سال است که فعالیت دارد و این اولین بار نبود که به فتنه انگیزی در میان جامعه ایرانی می‌پرداخت. اما این بار تمام چارچوب‌های حرفه‌ای رسانه‌ای را به کنار نهاده و بدون تعارف و حفظ ظاهر، به اقداماتی همچون «آموزش ساخت سلاح‌ها و مواد منفجره دست‌ساز»، «تعلیم روش آشوب و اغتشاش» و «معرفی کردن مراکز حکومتی و تشویق آشوبگران به حمله به آنها» پرداخت که آشکارا نشان از اتصال و وابستگی این کانال و کانال‌های مشابه به سرویس‌های اطلاعاتی متخاصم و نیز گروهک‌های تروریستی است. 

موج‌سواری سیاسی روی نارضایتی‌های اجتماعی

تأملی در نارآرامی های اخیر شهرهای کشور

فتنه اجتماعی را فهم کنیم

این روزها یکی از مهم‌ترین پرسش‌ها در خصوص ماهیت ناآرامی‌هایی است که در تعدادی از شهرهای کشور بروز کرده است. برخی تلاش کرده‌اند این‌گونه تجمعات را سیاسی قلمداد نموده و تأویل و تفسیرهای سیاسی از ریشه‌ها و پیام‌های آن ارائه دهند. برخی دولتمردان همچون معاون اول رئیس‌جمهور، آن‌را به مخالفان دولت منتسب کرده‌اند و ضدانقلاب خارج نشین و سلطه گران بین‌المللی نیز از فرصت استفاده کرده و این تجمعات اعتراضی را بر ضد جمهوری اسلامی معرفی می‌کنند. در این میان باید گفت درک واقعیت‌های این‌گونه ناآرامی‌ها و فهم صحیح از آن‌یک ضرورت جدی در جهت حل معضل است.

هوشیاری در برابر فتنه‌های آینده

به‌کارگیری الگوها و رهیافت‌های نوین (و به‌اصطلاح نرم) در مقابل نظام جمهوری اسلامی ایران، سابقه‌ای به درازای سه دهه دارد. تجربه پیاده‌سازی الگوهای متنوع براندازی اعم از شبیخون فرهنگی، براندازی سیاسی، شکاف سازی ملی و جنگ اقتصادی نشان می‌دهد دشمن در حوزه‌های مختلف منازعه، خود را آزموده و تجربه معتنابهی را از نبرد نرم با ایران اسلامی اندوخته است. در نیمه دوم دهه 80 که روند اقتدارافزایی ایران در سطح ملی و فراملی شتاب فوق‌العاده‌ای یافته بود، مهم‌ترین معمایی که ذهن اتاق‌های فکر غربی را به خود مشغول کرده بود، دکترین مناسب برای مهار و مقابله با این روند بود. 

«اعتماد»، چگونه شوروی را به فروپاشی کشاند؟

ریچارد نیکسون (سی و هفتمین رئیس‌جمهور ایالات‌متحده امریکا) در اواخر دهه‌ ۸۰ میلادی و در زمانی که جنگ سرد هنوز به پایان نرسیده بود، کتابی با عنوان «پیروزی بدون جنگ» به رشته تحریر درآورد و دکترین امریکا در مقابله با کشورهای رقیبش از جمله اتحاد جماهیر شوروی را ترسیم نمود. او صراحتاً از کشاندن نبرد به داخل محیط شوروی سخن گفت و راهبرد فرهنگی را برای به‌زانو درآوردن ساکنان آن روزهای کرملین مناسب قلمداد کرد.

موج جدید انتفاضه قدس

تصمیم رئیس‌جمهور امریکا برای اجرای قانون انتقال سفارت امریکا در سرزمین‌های اشغالی از تل‌آویو به قدس که اسلاف وی 22 سال جرئت اجرای آن را نداشتند، موجی عظیم در سراسر دنیای اسلام و بلکه در میان آزادگان جهان ایجاد کرده که می‌توان آن را «موج جدید انتفاضه قدس» تلقی کرد. البته مبارزه مردم فلسطین سابقه‌ای طولانی و به درازای اشغال این سرزمین مقدس دارد و پیش‌ازاین نیز شاهد امواج انتفاضه مردمی این ملت در سال‌های 1987 و 2000 بوده‌ایم. بااین‌حال موج جدید انتفاضه قدس ویژگی‌هایی خاص دارد که تفاوت‌هایی اساسی با امواج پیشین آن ایجاد می‌کند.

خطر تشکل یک‌بارمصرف دولت‌ساخته

در حالی امسال 16 آذر روز دانشجو را سپری می‌کنیم که سیاست‌های دولتی نسبت به فضای تشکلی دانشجویی جنجال‌برانگیز بوده است. از سال 92 از نقاط ضعفی که مدیران جدید قوه مجریه در حوزه دانشگاه احساس می‌کردند، فقدان بدنه دانشجویی وابسته در فضای دانشگاهی بود. البته ماجرای ضعف بدنه فعال جریان موسوم به اعتدال، به دانشگاه محدود نمی‌شده و در تمام این چند سال، بدنه عاریتی از دیگر جریانات سیاسی، سیاهی لشکر تجمعات و میتینگ‌های سیاسی این جریان را تأمین کرده است. ناگفته پیداست که اوضاع در دانشگاه، وخیم‌تر نیز است، چراکه آنچه به‌عنوان «اعتدال» عرضه می‌گردد، خصوصاً با ابعاد محافظه‌کارانه‌اش، به‌هیچ‌روی شور و اشتیاقی در میان جوانان و دانشجویان نمی‌انگیزد و نمی‌توان به آن برای جریان‌سازی امید بست. 

درس‌ها و عبرت‌های بحران مؤسسات اعتباری

 

هرچند مسئولان از حل مشکل 98درصد سپرده‌گذاران مؤسسات اعتباری بحران‌زده خبر می‌دهند، اما در واقع از نظر حجم ریالی، بیشتر سپرده مردم همچنان بلاتکلیف است؛ به گونه‌ای که برای مثال بنا بر اظهارات مسئولان بانک مرکزی، یکی از تعاونی‌های زیرمجموعه مؤسسه مجاز کاسپین به تنهایی 8600 میلیارد تومان سپرده جذب نموده بود که اکنون برای حل و فصل ماجرا، 3600 میلیارد تومان در قبال اعتبار تخصیص یافته است. این بدان معناست که بیش از نیمی از حجم ریالی سپرده‌های مردم همچنان تعیین تکلیف نشده است. در باقی مؤسسات بحران‌زده نیز تقریباً اوضاع به همین منوال است. با این حال نمی‌توان انکار کرد که پرداخت حداقل بخشی از پول همه سپرده‌گذاران اقدام مثبتی بود که البته ‌ای کاش زودتر انجام می‌گرفت. به هر روی بحران نکول بانکی که این مؤسسات بدان‌ها مبتلا شدند، درس‌ها و عبرت‌های متعددی برای مسئولان مردم کشورمان داشت که لازم است، برای جلوگیری از رویدادهای مشابه در آینده بدان‌ها توجه کنیم.

بسیج، فاتح نبرد با تروریسم

از ویژگی‌های بی‌بدیل انقلاب اسلامی، تکیه آن بر نیروی عظیم و دائماً در حال جوشش مردمی است، به‌گونه‌ای که سرمایه اجتماعی، چه در مقطع حدوث و چه در مرحله بقا، در نظام و انقلاب اسلامی بروز و ظهور داشته است. در این میان نمی‌توان تدبیر داهیانه امام راحل عظیم‌الشأن را در شکل‌گیری عنصر «بسیج» به‌عنوان جلوه نقش‌آفرینی مردم در حفظ و تعالی انقلاب اسلامی نادیده گرفت. 

پایان کار داعش، دوران جدید مقاومت

با رانده شدن تروریست‌های گروه تکفیری داعش از آخرین نقطه تجمعی در شام، می‌توان گفت زنگ پایان کار این گروهک به صدا درآمده است. اکنون نتیجه چندین سال مجاهدت هزاران رزمنده بی ادعا و مخلص مدافع حرم در محور مقاومت به بار نشسته و کارآمدی راهبرد رهبر معظم انقلاب اسلامی در مواجهه با توطئه تکفیری صهیونیستی، آشکار شده است. از همان روزهای نخست بحران که پوشش اعتراضات مردمی، غباری بزرگ بر تحولات شام افکنده بود، برخی ساده‌اندیشانه پیشنهاد انفعال در برابر شرایط پیش رو را مطرح کرده، حتی شام را از دست رفته می‌دیدند. همچنین برخی با پیشنهادهای بی اساسی همچون مذاکره و دیپلماسی، نشان دادند که از عمق مسئله مطلع نیستند. 

مؤسسات بی‌اعتبار و بحران اعتماد

اگر جزو مخاطبان رسانه‌های کشور باشید، احتمالاً از وقوع سریالی بحران در مؤسسات اعتباری مطلع هستید. این روزها حتی نتایج این بحران و آسیب‌دیدگان آن به کف خیابان‌های تهران و شهرستان‌ها و حتی مکان‌هایی همچون نمایشگاه مطبوعات نیز کشیده شده است. شاید بتوان گفت با توجه به وسعت دامنه جمعیت تأثیرپذیر، بحران مؤسسات بانکی از فراگیرترین چالش‌های اجتماعی سال‌های اخیر کشور بوده است. در میان سپرده‌گذاران مالباخته از غنی تا فقیر را می‌توان یافت؛ از کسانی که با فروش زمین، کارخانه و ... میلیاردها تومان در این بنگاه‌ها سپرده‌گذاری کرده‌اند گرفته تا کسانی که اندوخته ناچیز خود از قبیل پس‌انداز چندساله یا پاداش بازنشستگی خود را به این مؤسسات سپرده‌اند تا با سود سپرده‌ها بتوانند گذران زندگی کنند. اکنون این جمعیت وسیع که از تهران تا دورترین نقاط کشور سرگردان در پی احقاق حقوق ازدست‌رفته خودشان هستند در کنار یکدیگر از هیچ تلاشی برای تظلم خواهی فروگذار نمی‌کنند، چه با تحصن چندهفته‌ای در گوشه یک خیابان مرکزی تهران تا تجمعات هرروزه در اماکن رسمی کشور حتی طرح شکایت در مراجع قانونی. 

اربعین، مغناطیس پرجاذبه بیداری

 

از جمله ویژگی‌های بارز نهضت حسینی، بعد بیدارگرایانه و احیاگرانه آن بوده است، به‌گونه‌ای که می‌توان با قطعیت گفت یکی از اهداف حضرت اباعبدالله‌الحسین(ع) احیای اسلام ناب محمدی(ص) پس از گذشت پنج دهه از رحلت پیامبر بود. نگاه تاریخی به حوادث عاشورا و پس‌ از آن نیز نتیجه‌بخش بودن این جهاد را نمایان می‌سازد، چنانکه قیام حضرت سیدالشهدا(ع) آغازگر بیداری بزرگی در جهان اسلام بود که تا سال‌ها، ظلمه طاغوت را به چالش کشید. 

مذاکره بر سر اقتدار؟!

در پرونده قطور تجربه چندین دهه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران با غرب چیزی که بیش از همه نمایان است، تلاش طرف غربی برای مهار و تغییر رفتار ایران از طریق مذاکره بوده و در این میان همیشه نقطه هدف در این مذاکرات حذف مولفه‌های اقتدار ملی جمهوری اسلامی بوده است. البته غربی‌ها در مقابل این انعطاف پذیری، امتیازاتی از جنس اقتصادی و تجاری را روی میز نهادند. برجام نیز روزی قرار بود رفع تحریم‌ها و گشایش اقتصادی در روابط تجاری خارجی را به ارمغان آورد. اکنون دیگر معلوم شده که چنین انتظاری بیهوده است. برجام تاکنون تقریباً بی‌خاصیت از حیث اقتصادی و البته هزینه‌بر از حیث توانمندی هسته‌ای بوده است. برجام قربانی اول خود را گرفت و چیزی در ازای آن نداد. 

امنیت اقتصادی، حلقه مفقوده امنیت پایدار

رهبر معظم انقلاب اسلامی در مراسم دانش‌آموختگی دانشجویان دانشگاه‌های افسری ارتش، ضمن بیان ضرورت «امنیت»، به مسئله مهم «امنیت اقتصادی» اشاره نموده و فرمودند: «اقتصاد هم نیازمند امنیت است؛ بنای اقتصادی کشور هم بایستی بر یک بنیاد امنی نهاده بشود. مشکل ما، مشکل تاریخی ما، مشکل بازمانده ما از دوران‌های طاغوتی، وابستگی اقتصاد ما به نفت است؛ این موجب شده است که ما در زمینه‌ مسائل اقتصادی، دغدغه‌ امنیت را در همه‌ دوران‌ها، زیاد داشته باشیم؛ قیمت نفت کم شد، زیاد شد، فروش نفت ممنوع شد، رفت‌وآمد نفت مشکل شد، فلان مشتری نفت پول ما را نداد. وقتی همه‌چیز بر محور نفت در اقتصاد می‌چرخد، اقتصاد ناامن است؛ اقتصاد هم بایستی امن بشود.»