رایگاه

تارنمای دیدمان و اندیشه؛ یادداشت‌های محمدجواد اخوان

رایگاه

تارنمای دیدمان و اندیشه؛ یادداشت‌های محمدجواد اخوان

رایگاه

«فبشر عبادالذین یستمعون القول فیتبعون احسنه»

آن چه می نویسم احتمالا دیدگاه و نظر من است، اما نام تارنمای خود را «رایگاه» نهادم تا مکانی باشد جهت اقتراح و تضارب آرا و خوانندگان محترم خود بیاندیشند و برترین را برگزینند!

کانال من در شبکه اجتماعی تلگرام
https://telegram.me/mjakhavan

طبقه بندی موضوعی
بایگانی

۱۵ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «دیپلماسی» ثبت شده است

عبرت از نوسان ارزی اخیر

 

همزمان با اعلام توافق تهران و ریاض در پکن، بار دیگر نرخ ارز کاهشی شد و به اصطلاح اهل بازار حمایت‌های زیادی را از دست داد. سؤال اینجاست که رابطه عربستان با بازار ارزی ایران چیست که اعلام این توافق این شوک کاهنده را وارد کرد؟

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۲ اسفند ۰۱ ، ۰۷:۳۱
محمدجواد اخوان

ماجرای مذاکره مستقیم

 

پس از آنکه وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ به سؤال خبرنگاری در مورد احتمال مذاکره مستقیم با تیم مذاکره‌کننده امریکا در وین، ضمن رد کردن مذاکره مستقیم با این تیم در شرایط کنونی، اعلام کرد تنها در زمانی که «یک توافق خوب و با تضمین بالا» در دسترس باشد و برای رسیدن به این توافق مذاکره مستقیم لازم باشد، این مذاکره نادیده گرفته نخواهد شد، این سخنان وزیر خارجه با واکنش‌های متفاوتی از انتقاد برخی چهره‌های انقلابی گرفته تا شیدایی غرب‌گرایان نسبت به این نظر و نیز در تناقض تلقی کردن آن با مواضع قبلی مسئولان نظام همراه شد. در این خصوص چند نکته گفتنی است

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۹ بهمن ۰۰ ، ۰۹:۰۳
محمدجواد اخوان

راهبرد‌های ایران در افغانستان باید به‌روزرسانی شود

بروز دو حادثه تروریستی در افغانستان در فاصله چند روزه که به شهادت و زخمی شدن ده‌ها نفر از مردم مظلوم این کشور انجامید، بار دیگر توجهات را به اوضاع بغرنج این کشور رنجدیده معطوف کرد. از سویی با خروج اشغالگران و قدرت‌یابی مجدد طالبان، آینده سیاسی این کشور در هاله‌ای از ابهام قرار داشته و از سوی دیگر با تشدید اقدامات تروریستی داعش در این سرزمین، جان مردم بی‌پناه افغانستان در معرض مخاطرات بزرگی قرار گرفته است.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۶ مهر ۰۰ ، ۱۲:۰۶
محمدجواد اخوان

پرونده‌ای مفتوح در مقابل دستگاه دیپلماسی

 

دوم مهر امسال، ششمین سالگرد فاجعه منا است. فاجعه‌ای که طی آن بیش از ۷ هزار نفر از حجاج در سرزمین منا گرفتار حادثه‌ای مشکوک شدند و در اثر ازدحام و فقدان امدادرسانی مناسب، در حالت احرام به شهادت رسیدند. این فاجعه تلخ، البته برای ایرانیان تلخ‌تر بود؛ چراکه کشور ما در صدر فهرست کشور‌های قربانی این فاجعه بود و حجاج ایرانی هنوز بعد از گذشت شش سال تلخکامی از دست رفتن همسفران‌شان و تبدیل‌شدن عید قربان به عزای عمومی را از یاد نمی‌برند. گواهی تاریخ نشان می‌دهد فاجعه منا، مرگبار‌ترین حادثه در تاریخ حج ابراهیمی است. با گذشت شش سال از این فاجعه دهشتناک، رژیم آل‌سعود به‌عنوان حاکم مسلط بر حجاز، مسئولیت این فاجعه را نپذیرفته و از هرگونه پاسخگویی به جهان اسلام می‌گریزد، اما امت اسلامی، به‌خصوص خانواده شهدای منا، فهرستی بلندبالا از پرسش‌ها و ابهامات را در ذهن خود دارند و طرح و واکاوی در هر یک به کیفرخواستی سنگین علیه این رژیم ننگین و مسئولیت‌ناپذیر تبدیل خواهد شد. درباره علت وقوع فاجعه منا باید گفت بر اساس بررسی‌های حقوقی مجموع روایات و استنادات شاهدان عینی، فعل مأموران دولتی عربستان مبنی بر انسداد در‌های خروجی اصلی برای عبور کاروان امنیتی، موجب این فاجعه شده و، چون مأموران وابستگان دولت هستند، فعل آن‌ها فعل دولت محسوب می‌شود.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۱ مهر ۰۰ ، ۱۱:۵۱
محمدجواد اخوان

مسیر دیپلماسی با قدرت‌های غیرغربی و نوظهور

 

سفر اخیر سابرامانیام جایشانکار، وزیر امور خارجه هندوستان به ایران هرچند بسیار کوتاه و در واقع در مسیر سفر وی به روسیه انجام گرفت، اما در عین حال از سوی کارشناسان معنادار و دارای تأثیر در آینده روابط بین دو کشور تلقی شد. یکی از نکات قابل توجه این سفر آن است که وزیر هندی، دیداری با رئیس‌جمهور کنونی نداشت، اما به دیدار رئیس‌جمهور منتخب رفت و پیام تبریک رئیس‌جمهور هند را به وی تقدیم کرد. همین نکته به ظاهر ساده – که ممکن است از سوی برخی به عنوان مسئله‌ای حاشیه‌ای و تشریفاتی تلقی گردد- در تحولات آتی سیاست خارجی کشور قابل توجه و معنادار است.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۰ تیر ۰۰ ، ۱۰:۰۸
محمدجواد اخوان

مخاطرات تعهدپذیری بی‌رویه

رهبر معظم انقلاب در دیدار نمایندگان مجلس با اشاره به مخاطرات پذیرش معاهداتی که خلاف مصالح کشور است، فرمودند: «معاهدات بین‌المللی که به آن در لغت فرنگی گفته می‌شود کنوانسیون، در اصل در یک نقطه‌ای پخت‌وپز می‌شود که اطراف قضیه، مِن‌باب مثال آن ۱۰۰ کشور یا ١۵۰ کشور که بعداً به آن می‌پیوندند، هیچ تأثیری در آن پخت‌وپز اولیه ندارند. یکجایی بالاخره چند قدرت بزرگ در مجموعه‌های هیئت‌های فکری‌شان -به قول خودشان اتاق فکرشان- می‌نشینند برای یک منافعی و مصالحی که برای خودشان تعریف کردند، یک‌چیزی را پخت‌وپز می‌کنند، بعد این را به‌وسیله دولت‌هایی که همسوی با آن‌ها هستند یا مرعوب آن‌ها هستند یا دنباله‌رو آن‌ها هستند و خیلی منافعی هم در این کار ندارند، تصویب می‌کنند؛ اگر یک دولت مستقلی هم پیدا بشود -حالا مثل جمهوری اسلامی- که مثلاً بگوید «من این را قبول ندارم؛ این کنوانسیون را، این معاهده بین‌المللی را قبول ندارم»، سرش می‌ریزند که «آقا! ۱۲۰ کشور، ١۵۰ کشور، ۲۰۰ کشور این را قبول کردند؛ شما چطور قبول نمی‌کنید؟» کنوانسیون‌ها غالباً این [جور]است.»

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۲ تیر ۹۷ ، ۱۸:۴۲
محمدجواد اخوان

کمپین کنوانسیون‌های یواشکی!

در هر کشور و نظام سیاسی، سازوکاری برای پیوستن و امضای تعهدات و توافقات بین‌المللی وجود دارد و در بیشتر نظام‌های سیاسی این امر به سازوکار پارلمانی محول شده است. در جمهوری اسلامی ایران نیز مطابق اصل‏ هفتاد و هفتم قانون اساسی، «عهدنامه‏ ها، مقاوله‏‌نامه‌ها، قراردادها و موافقت‏ نامه‌های بین‏‌المللی‏ باید به‏ تصویب‏ مجلس‏ شورای‏ اسلامی‏ برسد. » این رویه در خصوص تمام توافقات و کنوانسیون‌های بین المللی که مورد امضا و پذیرش جمهوری اسلامی ایران واقع می‌شود، صادق است و طبق آن عمل می‌شود. 
۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۹ بهمن ۹۶ ، ۰۰:۲۹
محمدجواد اخوان

فاجعه منا، آزمونی برای دستگاه دیپلماسی

فاجعه منا را می‌توان یک کشتار گسترده بشر بر اثر فعل مجرمانه یک دولت مسئولیت‌ناپذیر و اهمال‌کار دانست که جمع عظیمی از مسلمانان در ایران و جهان اسلام را داغدار نمود. هرچند با رشوه‌های سیاسی و هزینه کرد پترودلارهای سعودی، بسیاری از حکام بی‌لیاقت جهان اسلام در مقابل این جنایت هولناک سکوت اختیار کردند، اما رژیم آل‌سعود و پشتیبانان فرامنطقه‌ای آن در برابر افکار عمومی انسانی و اسلامی باید پاسخگو باشند و دیر یا زود لاجرم غبار ابهامات و پنهانکاری‌ها از روی این حادثه کنار خواهد رفت.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۵ شهریور ۹۵ ، ۰۰:۱۸
محمدجواد اخوان

انتقاد فرزند شهید منا

محمدجواد اخوان فرزند شهید محمدصادق اخوان رئیس سابق سازمان تبلیغات اسلامی تهران و معاون مرکز امور شوراهای حل اختلاف قوه قضائیه و متصدی دفتر سپاه گیلان در دوران دفاع مقدس است که نسبت به عدم اقدام موثر دولت در زمینه پیگیری حق و حقوق پایمال شده حجاج و خانواده شهدای منا انتقاد دارد وی در مصاحبه با کیهان گفت: حقیقتاً اگر مواضع عزتمندانه و صریح و نهیب رهبر انقلاب بر سر حکام ظالم سعودی نبود امروز معلوم نبود که جان‌باختگان حادثه منا و خانواده آنان چه وضعی داشتند.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۰ شهریور ۹۵ ، ۲۱:۳۵
محمدجواد اخوان

رهاوردهای دیپلماسی امنیت و اقتدار

با روی کار آمدن دولت یازدهم، نوعی از دیپلماسی در دستور کار مدیران جدید قرار گرفت که اساس آن بر «تعامل‌گرایی» بنا نهاده شده بود و تصور می‌شد با تغییر ادبیات در مقابل طرف غربی می‌توان موانعی که در سال‌های اخیر بر سر راه ملت ایران قرار داده ‌شده بود، برداشته شود. بر همین روال، دور جدیدی از مذاکرات هسته‌ای شکل گرفت که به توافقات ژنو و لوزان انجامید و «برجام» میوه نهایی آن بود. در مسیر دستیابی به برجام، ابتکار «نرمش قهرمانانه» پذیرفته شد و برای تجربه‌آموزی در این مسیر، حتی تنازل‌های جدی‌ای در مواضع و دستاوردهای صنعت هسته‌ای رخ داد. اکنون و پس از گذشت سه سال از آغاز روند دیپلماسی تعامل و یک سال پس از «برجام» می‌توان از نتیجه‌بخش بودن این مسیر و پیامدهای آن یک ارزیابی قابل‌ اتکا ارائه نمود.

۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۲ شهریور ۹۵ ، ۰۰:۵۵
محمدجواد اخوان

گام دوم دیپلماسی فطرت

دومین نامه رهبر معظم انقلاب اسلامی خطاب به جوانان غربی، در حالی منتشر گردید که فضای رسانه‌ای جهان هنوز تحت تأثیر حوادث پاریس و تحولات پس‌ از آن است. انتخاب این بستر خاص برای همکلام شدن با جوانان غربی –که عمدتاً به‌شدت متأثر از فضاسازی امپراتوری رسانه‌ای سلطه‌گران هستند- این فرصت را به گفتمان انقلاب اسلامی می‌دهد تا در محیطی که تاکنون مورد بایکوت خبری قرار داشته است، نیز شنیده شود. هرچند تاکنون مطالعه دقیقی از میزان شنیده شدن نامه اول معظم‌له به جوانان اروپایی و امریکایی منتشر نگردیده و معلوم نیست که اساساً این نوع مطالعه –با توجه به مقدورات و امکانات- برای ما میسر باشد، اما ارزیابی‌های اولیه نشان می‌دهد بخشی از جوانان جویای حقیقت غربی، برای اولین‌بار و پس از سال‌ها، ندای برخاسته از فطرت الهی انسانی را شنیده‌اند و این بدان معناست که اثرگذاری این نوع از «دیپلماسی فطرت» بیش از آنکه تصور می‌شود، است.

۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۰ آذر ۹۴ ، ۰۰:۱۴
محمدجواد اخوان

ادامه راهی که از ترکمانچای آغاز شد

در یکی از روزهای اسفند 1206 هجری شمسی، مطابق با فوریه 1828 میلادی، یکی از سرنوشت‌سازترین معاهدات خارجی ایران با یکی از دول قدرتمند دنیا امضا شد. در این عهدنامه که در یکی از روستاهای آذربایجان، میان ایران و روسیه تزاری امضا گردید، دولت وقت کشورمان بر از دست رفتن بخش‌هایی از خاک کشورمان - قلمروهای باقی‌مانده ایران از معاهده گلستان در قفقاز شامل خانات ایروان و نخجوان و مغان و طالش علیا- صحه گذارد. علاوه بر این ایران حق کشتی‌رانی در دریای خزر را از دست داد و ملزم به پرداخت ۱۰ کرور تومان به روسیه شد.

۲ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۹ مهر ۹۳ ، ۲۲:۲۷
محمدجواد اخوان

انتظاری جز این از روباه نمی‌رفت!

اقدام وقاحت‌آمیز نخست‌وزیر انگلستان، پس از دیدار با رئیس‌جمهور کشورمان بازتاب وسیعی در رسانه‌ها داشته است و البته هر چند انتظاری جز این از یک دولت با سابقه استعماری نمی‌رفت، اما نکاتی تأمل‌برانگیز همچنان باقی است که در ادامه به اختصار به آنها اشاره می‌شود.

۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۶ مهر ۹۳ ، ۰۰:۱۲
محمدجواد اخوان

پیدا و پنهان توافق ژنو

چند نکته در باب توافق اخیر

در باب توافق اخیر ایران و 3+3 (5+1) بحثهای بسیاری شده است، من­باب ورود به بحث بنده نیز به چند نکته قابل تأمل اشاره می نمایم:

۱ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۰۴ آذر ۹۲ ، ۲۲:۴۶
محمدجواد اخوان

دیپلماسی جریان انحرافی به کدام سو می‏رود؟!

سیر تحولات منطقه‌ی خاورمیانه عربی و شمال آفریقا در چند ماه اخیر،بیش‌تر نگاه‌های دنیا را معطوف به خود کرده است، جریانی که با تعبیر رهبر معظم انقلاب(مدظله‌العالی) ازآن با عنوان «بیداری اسلامی» می‌توان یاد نمود. نکته‌ی جالب و وجه مشترک حکومت‌هایی که اکنون در مواجه ملت معترض و خشمگین خود قرارگرفته‌اند، وابستگی به نظام سلطه،بی‌اعتنایی به خواست ملت‌ها، تمایل به سازش بااشغال‌گران قدس و نیز اسلام ستیزی حاکمان این کشورهاست و این دقیقاً نقطه‌ی مقابل آرمان‌هایی است که نظام اسلامی منادی آن است .
در این میان مقایسه‌ی تطبیقی روند تحولات منطقه و نیز چارچوب گفتمانی «بیداری اسلامی» که منبعث ازاندیشه‌ی امام راحل(ره) است با برخی رویکردهای دیپلماتیک داخل می‌تواند در واکاوی سمت و سوی اندیشه‌های انحرافی و در عین حال خطرناک درحوزه‌ی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران مؤثر باشد. باتوجه به اصول و سیاست‌های کلی نظام جمهوری اسلامی و نیز منافع ملی، لازم می‌نمود دستگاه سیاست خارجی کشور، با هدف مهار رویکردهای نظام سلطه و دست نشانده‌هایش در منطقه و نیز بهره گیری از «قدرت نرم» تولید شده ازپیوندهای اسلامی-آرمانی ملت‌های منطقه با اندیشه‌ی بیداری اسلامی برآمده از انقلاب اسلامی، روابط خود را با کشورهای منطقه از جمله رژیم‌های هم‌پیمان غرب به گونه‌ای تنظیم نماید که از یک سو امید ملت‌ها در محوریت جمهوری اسلامی ایران در منطقه، به عنوان ام القرای جهان اسلام حفظ و تثبیت گردد و از سویی با حضور جمهوری اسلامی به عنوان بازیگر مهم منطقه‌ای،به تدریج از میدان نفوذ غرب کاسته شده و عرصه‌ی بر جریان سازش،تنگ‌تر گردد.
اما با این حال در مقاطعی ازعملکرد دستگاه دیپلماتیک کشور مشاهده ‌شد که برخی منافع زودگذر موجب کم‌رنگ شدن و غفلت از برخی سیاست‌های کلی شده است.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۹ ارديبهشت ۹۰ ، ۱۷:۳۹
محمدجواد اخوان