منشور دغدغه‌ها و دوراندیشی امام 

مجموعه پیام‌ها و نامه‌های امام خمینی (ره) در سال پایانی عمر بابرکت ایشان ترسیم‌کننده دغدغه‌های آن عزیز سفرکرده نسبت به آینده انقلاب اسلامی است و در واقع باید این متون را مکمل وصیت‌نامه امام تلقی کرد. در میان این پیام‌ها، پیامی که خطاب به روحانیت و حوزه‌های علمیه در اسفند ۱۳۶۷ صادر کردند و به «منشور روحانیت» معروف شد، جایگاه ویژه‌ای در شناخت اندیشه سیاسی و سیره حکمرانی امام (ره) داشته و دارد. در سالگرد صدور این پیام اشاره‌ای گذرا بر گزیده‌هایی از آن برای امروز ما خالی از فایده نیست.

مرز میان توهین و انتقاد

 

در روز‌های اخیر موضوع یادداشتی رسانه‌ای خطاب به یکی از مراجع معظم تقلید که به‌زعم عده‌ای مصداق توهین به ایشان تلقی شده به محور جهت‌دهی برخی رسانه‌های داخلی و خارجی تبدیل شده است. فارغ از آنکه این متن اساساً یک انتقاد محترمانه بوده یا اهانت‌بار، جنجالی که درباره آن پدید آمد، در خور بررسی بیشتری است.

در سوگ حکیم انقلابی

حضرت آیت‌الله محمدتقی مصباح یزدی (ره) را حقیقتاً باید حکیمی انقلابی خواند که پس از فقدانش برکات وجودی‌اش بیش از پیش نمایان خواهد شد. این فیلسوف متأله به سبب بهره‌مندی از اوصاف و خصوصیاتی، از بسیاری دیگر از نیرو‌های فکری و ایدئولوژیک حوزه تمایز یافته و به شخصیتی «بی‌بدیل» و «ویژه» تبدیل شد؛ چنان‌که رهبر معظم انقلاب اسلامی، در زمان حیات ایشان چندین مرتبه به منزلت و موقعیت یادشده اشاره یا تصریح کرده‌اند. حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای، به مناسبتی، ایشان را پرکننده خلأ علامه طباطبایى و شهید مطهرى در زمان ما معرفی کرده و فرمودند: «بنده نزدیک به چهل سال است که جناب آقاى مصباح را مى‌شناسم و به ایشان به عنوان یک فقیه، فیلسوف، متفکر و صاحب‌نظر در مسائل اساسى اسلام ارادت قلبى دارم. اگر خداى متعال به نسل کنونى ما این توفیق را نداد که ازشخصیت‌هایى مانند علامه طباطبایى و شهید مطهرى استفاده کند، اما به لطف خدا این شخصیت عزیز و عظیم‌القدر، خلأ آن عزیزان را در زمان ما پرمى‌کند.»

سیل و نقش گروه‌های مرجع اجتماعی

بارش‌های گسترده ابتدای سال جاری هرچند با وقوع سیل در برخی از مناطق کشور و تبعات ویرانگر آن همراه بود، اما از منظر اجتماعی، ویژگی‌های مثبتی را نیز آشکار کرد که مهم‌ترین آن تقویت روحیه همدلی و همیاری بود که در ذات جامعه ایرانی وجود داشت و در هنگامه بلا به رخ جهانیان کشیده شد. 

نقشه راه تحول حوزه

حوزه علمیه، نهاد مولد دانش دین در جهان تشیع بوده و با پیروزی انقلاب اسلامی و برپایی حکومتی مبتنی بر آموزه‌های اسلامی، جایگاهی ویژه در جامعه یافته است. به عبارت دیگر اگر تا پیش از انقلاب، حوزه‌ها صرفاً نقشی اصلاحگرایانه برای خود قائل بودند، اکنون انتظار می‌رود حوزه‌ها به تمام پرسش‌های اساسی حکمرانی دینی و نحوه اداره جامعه پاسخ گویند. از سویی تحولات و تطورات اجتماعی در ایران و جهان در دهه‌های اخیر به گونه‌ای بوده است که میزان تهاجم جریانات ضددین و انحرافی به ساحت شریعت مقدس و اعتقادات جامعه مضاعف شده و لازم است جریان حوزوی با سرعت و شتابی حتی بیشتر از تحولات روز خود را در مقام حراست از ایمان مردم ببیند. در همین راستا رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار اعضای شورای‌عالی حوزه‌های علمیه به طرح نکات مهمی پرداختند که بر مبنای این نکات می‌توان به «نقشه راه تحول در حوزه» - که مطالبه دیرینه امام خامنه‌ای از حوزه‌های علمیه بوده است- دست یافت. در ادامه به طور مختصر به برخی از مهم‌ترین این محورها می‌پردازیم