توسعه وابستهساز یا پیشرفت عزتمندانه؟
مسیر مذاکرات هستهای ایران و کشورهای 1+5 در حالی طی میشود که نگاهها عمدتاً معطوف به زوایای فنی و حقوقی مذاکرات و ارزیابی دادهها و ستاندههای توافق ژنو و بیانیه سوئیس بوده است. اکنون نیز برخی چشمها به تیرماه دوختهشده که آیا توافق دستیافتنی است و اگر دستیافتنی است عایدی ملت ایران از آن، چه خواهد بود. هرچند نگارنده مخالفتی با این زاویه تحلیلی به موضوع هستهای ندارد، اما معتقد است زوایای پنهان و لایههای عمیقتری نیز وجود دارد که در خور تأمل و بررسی است.
یکی از مسائلی که در انبوه خبرهای حوزه سیاست خارجی بهگونهای کمرنگ به آن پرداخته شد، خبر تفاهم میان وزارت امور خارجه ایران و امریکا برای توسعه دفاتر حافظ منافع دو کشور در پایتختهای متقابل است. ازآنجاکه این موضوع از جهاتی مهم و راهبردی بود و دارای پیامدها و تبعات ویژهای است، ضروری است به تأمل در باره آن بپردازیم:
در طول بیست ماهی که از دورهی جدید مذاکرات هستهای میگذرد، علیرغم تفاوتهایی با ادوار گذشته، یک ویژگی همچنان به چشم میخورد و آن لحن و ادبیات تهدیدآمیز محور طرف غربی 5+1 و به عبارت روشنتر، ایالات متحدهی آمریکاست. هرچند گوشها به شنیدن عبارت تکراری «تمام گزینههای روی میز» عادت کردهاند، اما بسیاری انتظار داشتند تا پس از رسیدن به توافق ژنو، این رویکرد تغییر یابد و دیگر شاهد تکرار چنین عبارتی از طرف غربی نباشیم.
تحولات سیاسی کشور در سالهای اخیر و خصوصاً پس از فتنه 88، وارد مراحل جدیدی شده و تغییراتی مهم در آرایش جریانات سیاسی رخداده است. بخشی از جریانی که میداندار فتنه 88 بود، پسازآنکه مسیر آشوب خیابانی را در امتیازگیری و چانهزنی ناکارآمد دید، با هوشمندی حضور خود را در فتنه کمرنگ کرد و بیآنکه از آن برائت جوید، صف خود را جدا کرد.
14 سال از صدور فرمان هشت مادهای رهبر معظم انقلاب اسلامی در خصوص مبارزه با فساد میگذرد و در طول این سالها اجرای عملی این فرمان با فرازوفرودهایی همراه بوده است. اکنون میتوان در یک جمعبندی آسیبشناسانه، به یکی از مهمترین چالشهای اجرای این فرمان و تحقق این آرمان بر زمینمانده نظام اشاره کرد که نگارنده میکوشد به صورت اجمالی آن را به بحث و بررسی بگذارد.
بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار مسئولان و فرماندهان ناجا، حامل پیامها و نکات مهمی بود که نگارنده میکوشد تأملی هرچند گذرا بر نکات مهم مورد تأکید معظمله داشته باشد: