تأملی در اظهارات وزیر امور خارجه
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان در گفتگو با شبکه المیادین گفت: «ما همواره آمادگی خود را برای شرکت در گفت‌وگو با عربستان اعلام می‌کنیم، اما مساله حج نباید سیاسی شود و بسیار خرسندیم که مناسک حج امسال بدون هپچ گونه مشکلی به مراحل پایانی خود رسیده است.»
پیشرفت و تعالی یکی از آرزوهای انسان‌ها بوده است و طبعاً جوامع انسانی نیز چنین هدفی را در اولویت نخست دستیابی خود قرار می‌دهند. با اغماض از تعاریف گوناگون که از مفهوم «پیشرفت» و نیز مسیر دستیابی به آن وجود دارد، می‌توان ادعا کرد که یکی از واقعیت‌های پیشرفت، موانع و چالش‌های مسیر تحقق آن است. به راستی اگر پیشرفت انسان‌ها و جوامع بشری سهل‌الوصول بود، چه نیازی به این همه بحث و مناقشه بر سر چگونگی آن وجود داشت؟
«مهرانگیز کار» - از عناصر ضدانقلاب خارج‌نشین- طی مقاله‌ای در «روزآنلاین» نوشت: «آقای [علی] مطهری به شما خیر مقدم می‌گوییم که از احمد خاتمی‌ها فاصله گرفته و به ما نزدیک شده‌اید/ بخواهید یا نخواهید چنین شده است، آن را پاس می‌داریم و برای شما کف می‌زنیم.»
توجه به پیشرفت‌های اقتصادی و آنچه در ادبیات رایج علمی امروز توسعه خوانده می‌شود، یکی از مهم‌ترین حوزه‌های مباحث محافل دانشگاهی، مدیریتی و بین‌المللی به شمار می‌رود. در عین وجود رویکردهای مختلف -که بعضاً ناشی از گفتمان‌های معرفتی گوناگون به علوم انسانی نیز هست- سبب شده تا الگوهای گوناگون و بعضاً متناقضی در شیوه‌ی پیشنهادی اندیشمندان در خصوص پیشرفت ارائه گردد. در کشور ما نیز اثرات و پیامدهای این رویکردهای مختلف بر مدل‌های پیشنهادی صاحب‌نظران سایه انداخته است. از همین رهگذر از جمله دیدگاه‌هایی که منبعث از گفتمان معرفتی اسلام و انقلاب اسلامی است، ساخت اقتدار درون‌زا و پیشرفت متکی به داخل است که چندی است مطرح گردیده، اما ریشه در ادبیات و مفاهیم معرفتی اسلامی دارد. از آنجایی که مبنای طرح این نظریه، گفتمان دینی و اسلامی بوده، لازم است در همین چارچوب و متکی به مبانی ان مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد که در این مقاله کوشیده خواهدشد تا ابعاد مفهومی، ضرورت‌ها، بایسته و پیامدهای ساخت اقتدار درونی مورد بررسی قرار گیرد.
رهبر معظم انقلاب اسلامی، در دیدار اخیر با بسیجیان، با اشاره به تقابل راهبردی نظام اسلامی با نظام سلطه، به مبانی استکبارستیزی در معارف دینی پرداخته و فرمودند: «آنچه نقطه‌ى مقابل نظام اسلامى است، استکبار است. جهت‌گیرى خصومت‌هاى نظام اسلامى با نظام استکبار است؛ ما با استکبار مخالفیم، ما با استکبار مبارزه می‌کنیم. استکبار یک واژه‌ى قرآنى است که در قرآن درباره‌ى امثال فرعون و گروه‌هاى بدخواه و معارض حق و حقیقت به کار رفته است. استکبار در گذشته هم بوده است، تا امروز هم وجود دارد. استخوان‌بندى استکبار در همه‌ى دوره‌ها یکى است؛ البته شیوه‌ها و خصوصیات و روش‌ها در هر زمانى تفاوت می‌کند. امروز هم نظام استکبارى وجود دارد؛ رأس استکبار هم در دنیا، دولت ایالات متحده‌ى آمریکاست. استکبار را باید بشناسیم، خصوصیات استکبار را باید بدانیم، عملکرد و جهت‌گیرىِ استکبار را باید بدانیم تا بتوانیم خردمندانه رفتار خودمان را در مقابل او تنظیم کنیم. ما با برخورد غیرخردمندانه در همه‌ى عرصه‌ها مخالفیم؛ ما معتقدیم در همه‌ى عرصه‌ها، در همه‌ى برنامه‌ریزى‌ها، در همه‌ى جهت‌گیرى‌هاى جمعى و فردى باید با درایت و حکمت عمل کرد. اگر صحنه را نشناسیم، اگر دوست را نشناسیم، دشمن را نشناسیم، اگر امروز نظام سلطه را نشناسیم، استکبار را نشناسیم، چطور می‌توانیم با حکمت و درایت حرکت کنیم؟ چطور می‌توانیم درست برنامه‌ریزى کنیم؟ لذا باید بشناسیم.»[1] در این یادداشت کوشیده خواهد شد تا در تبیین بیان معظمله به صورتی گذرا نیم‌نگاهی به مفهوم استکبار و استکبارستیزی در معارف دینی پرداخته شود.
