رایگاه

تارنمای دیدمان و اندیشه؛ یادداشت‌های محمدجواد اخوان

رایگاه

تارنمای دیدمان و اندیشه؛ یادداشت‌های محمدجواد اخوان

رایگاه

«فبشر عبادالذین یستمعون القول فیتبعون احسنه»

آن چه می نویسم احتمالا دیدگاه و نظر من است، اما نام تارنمای خود را «رایگاه» نهادم تا مکانی باشد جهت اقتراح و تضارب آرا و خوانندگان محترم خود بیاندیشند و برترین را برگزینند!

کانال من در شبکه اجتماعی تلگرام
https://telegram.me/mjakhavan

طبقه بندی موضوعی
بایگانی

عبرت از نوسان ارزی اخیر

 

همزمان با اعلام توافق تهران و ریاض در پکن، بار دیگر نرخ ارز کاهشی شد و به اصطلاح اهل بازار حمایت‌های زیادی را از دست داد. سؤال اینجاست که رابطه عربستان با بازار ارزی ایران چیست که اعلام این توافق این شوک کاهنده را وارد کرد؟

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۲ اسفند ۰۱ ، ۰۷:۳۱
محمدجواد اخوان

سریال مسمومیت‌ها  با چاشنی دروغ و شایعات

 

خبر‌های مختلفی که در چند هفته اخیر در خصوص مسمومیت دانش آموزان و گاه دانشجویان دختر در مراکز تجمعی آن‌ها در مدارس یا خوابگاه شنیده می‌شود، دستمایه‌ای برای شبکه‌های فارسی‌زبان و اتهام‌پراکن داخلی شده است. تا این لحظه که این یادداشت را می‌نویسم، هنوز ماهیت و منشأ این رویداد‌ها روشن نشده، اما عده‌ای همین ابهام را هم مصادره به مطلوب و آن را نشانه ضعف حکومت قلمداد می‌کنند. سؤال اینجاست که آیا چنین رویدادی با این سطح از پراکندگی جغرافیایی در کشور ما مسبوق به سابقه بوده که بتوان با تجارب قبلی سریعاً آن را تحلیل کرد و یا در دیگر نقاط جهان مشابهی به لحاظ کیفیت واقعه داریم که آنان را مبنای تحلیل قرار دهیم؟ پاسخ قطعاً منفی است. 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۱ ۱۳ اسفند ۰۱ ، ۰۶:۴۶
محمدجواد اخوان

منشور دغدغه‌ها و دوراندیشی امام 

مجموعه پیام‌ها و نامه‌های امام خمینی (ره) در سال پایانی عمر بابرکت ایشان ترسیم‌کننده دغدغه‌های آن عزیز سفرکرده نسبت به آینده انقلاب اسلامی است و در واقع باید این متون را مکمل وصیت‌نامه امام تلقی کرد. در میان این پیام‌ها، پیامی که خطاب به روحانیت و حوزه‌های علمیه در اسفند ۱۳۶۷ صادر کردند و به «منشور روحانیت» معروف شد، جایگاه ویژه‌ای در شناخت اندیشه سیاسی و سیره حکمرانی امام (ره) داشته و دارد. در سالگرد صدور این پیام اشاره‌ای گذرا بر گزیده‌هایی از آن برای امروز ما خالی از فایده نیست.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۳ اسفند ۰۱ ، ۰۷:۱۳
محمدجواد اخوان

چرا درباره فلسطین ملاحظه نداریم

 

رهبر معظم انقلاب اسلامی در روز عید مبعث فرمودند: «امروز جمهوری اسلامی حرف دل مسلمانان مظلومِ فلسطین را صریح و علنی بیان می‌کند. ما ملاحظه هیچ‌کس را نمی‌کنیم، حقیقت را با صدای بلند بیان می‌کنیم: از ملت فلسطین حمایت می‌کنیم، دفاع می‌کنیم، می‌گوییم هم که دفاع می‌کنیم؛ به هر طریقی بتوانیم از ملت فلسطین دفاع می‌کنیم. همین موجب شده دشمنان متمرکز بشوند و ایران‌هراسی راه بیندازند و آن‌کسانی که خودشان هم موظف‌اند که لااقل به‌اندازه ما به فلسطین کمک کنند، با آن‌ها هم‌صدا بشوند در مورد ایران‌هراسی.» ممکن است این پرسش مطرح شود که چه ویژگی‌ای در قضیه فلسطین وجود دارد که موضع محکم و بی‌ملاحظه جمهوری اسلامی در آن را سبب شده است و چرا مثلاً در سایر مسائل سیاست بین‌الملل این‌گونه قاطع و تغییرناپذیر  موضع نمی‌گیریم؟

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۱ اسفند ۰۱ ، ۰۶:۵۱
محمدجواد اخوان

۴ سال از گام دوم گذشت

 

چهارمین سالگرد صدور بیانیه «گام دوم انقلاب اسلامی» را در حالی پشت سر گذاردیم که اکنون مهم‌ترین پرسش در برابر ما آن است که تا چه میزان به رسالت واقعی آن، یعنی تحقق عینی در جامعه نزدیک شده‌ایم. این پرسش از آن‌رو مهم است که بیانیه گام دوم –آن‌گونه که انتظار می‌رفت- قرار نبود صرفاً بیانیه‌ای تشریفاتی به مناسبت چله انقلاب اسلامی باشد. آن‌گونه که شخص رهبر معظم انقلاب بعداً تصریح کردند، چهار نکته‌ای که در این بیانیه بر آن تأکید شده بود، عبارتند از‌: «عظمت حادثه انقلاب»، «عظمت راه طی‌شده و کارکرد انقلاب تا امروز»، «عظمت چشم‌اندازی است که باید به آن برسیم» و «عظمت نقش نیروی جوان متعهّد». 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۴ بهمن ۰۱ ، ۰۷:۵۷
محمدجواد اخوان

اگر ایران در سیطره پهلوی‌ها می‌ماند

 

هرچند در تاریخ از رخ‌داده‌ها سخن به میان می‌آید، اما بیایید یک‌بار هم که شده از فرض تحقق‌نایافته بگوییم. مثلاً اگر شاه مخلوع در ۲۶ دی‌ماه ۱۳۵۷ از ایران فرار نمی‌کرد یا کودتای ژنرال هایزر امریکایی ماجرای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ را برای او تکرار می‌کرد و پیروزمندانه به ایران بازمی‌گشت چه می‌شد؟ طبیعی است که با وجود بیماری‌های متعدد و ناشناخته احتمال زنده‌ماندن شاه چیزی بیش از عمر واقعی‌اش زیاد نبود، اما درهرحال اگر فرضاً چنبره سلطنت خاندان پهلوی بر ایران ادامه می‌یافت، اکنون در چه وضعیتی بودیم. مهم‌ترین مبنای ما برای پاسخ به این پرسش نوع حکمرانی و روند‌های حاکم بر ایران دوره پهلوی، خصوصاً در ۱۵ سال پایانی آن است.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۶ بهمن ۰۱ ، ۰۷:۵۸
محمدجواد اخوان

براندازی آن‌ها و انقلاب ما

 

به آن‌ها گفته بودند که کار جمهوری اسلامی تمام است و چند روز که به خیابان بیایید و چند سطل آشغال که آتش بزنید، «این‌ها رفتنی هستند!» چند روز که گذشت و دیدند اوضاع آن‌طور که گفته بودند نشد، به ذهنشان رسید که بگویند «خب، باید همان کار‌ها را که آن‌ها در پاییز ۱۳۵۷ کردند، شما هم بکنید، تا بروند!» این بود که رفتند روی پشت‌بام و شعار دادند، منتها، چون شعار‌ها هم اثری نداشت، به سمت فحاشی رکیک رفتند تا از این ستون بلکه فرجی شود. به همین‌جا هم منتهی نشد، رفتند نعل‌به‌نعل هرچه را که در پاییز سال ۵۷ رخ داده بود ناشیانه شروع به کپی‌برداری کردند: سرودسازی و سرودخوانی، شعارنویسی و... اما ذره‌ای هم به ذهنشان خطور نکرد که چرا حتی یک‌دهم آن جمعیت گسترده‌ای را که مثلاً در تاسوعا و عاشورای ۵۷ به خیابان‌های تهران آمد، نتوانستیم به خیابان بکشانیم؟!

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۲ بهمن ۰۱ ، ۰۷:۵۲
محمدجواد اخوان

کابوس ۸۰ سالگی

 

خودشان می‌گویند در طول تاریخ، ۸۰ سالگی دولت‌مان را ندیده‌ایم! به کتاب‌های‌شان هم که مراجعه کنیم، همین گزاره درست از آب درمی‌آید. یهود، به روایت خودش یک‌بار حکومت متحد در دوره حضرات داوود و سلیمان (ع) داشته است که بعد از وفات حضرت سلیمان، شیرازه این حکومت متحد ازهم‌پاشیده و کشورشان تجزیه می‌شود. ازقضا خودشان مجموعه حکومت این دو پیامبر الهی را کمتر از ۸۰ سال می‌دانند. بعد‌ها در سال ۱۱۰ قبل از میلاد، با فروپاشی امپراتوری سلوکی، «حشمونیان» یا خاندان مکابی که پیش‌تر در نواحی یهودی‌نشین نفوذی داشتند، اعلام حکومت مستقل کردند که دولت‌شان تا سال ۳۷ قبل از میلاد بیشتر دوام نیاورد، یعنی بازهم کمتر از ۸۰ سال. بعد از آن‌ها یهودیان تا چندین سال در سیطره رومیان بودند که نهایتاً به دست رومیان سرکوب و در جهان پراکنده شدند. 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۸ بهمن ۰۱ ، ۰۶:۵۶
محمدجواد اخوان

حرف خدا بر زمین نماند

 

یکی از اصلی‌ترین چالش‌های مدیریت راهبردی فرهنگی، انتخاب میان نگاه فعال و ابتکاری و یا انفعال و دنباله‌روی در طراحی‌ها و برنامه‌ریزی‌هاست. مسئله این است که آیا سیاست‌گذار فرهنگی باید به دنبال تسری یک یا مجموعه‌ای از «هنجار‌ها و ارزش‌ها» باشد یا آنکه خود را در این حوزه فاقد مسئولیت بداند و خنثی و یا حتی دنباله‌رو دیگران باشد؟

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۲ بهمن ۰۱ ، ۱۰:۲۲
محمدجواد اخوان

سخنی با حجت‌الاسلام خسروپناه

 

اکنون که حجت‌الاسلام‌ والمسلمین خسروپناه دبیری شورای عالی انقلاب فرهنگی را بر عهده گرفته، برخی جریانات سیاسی و رسانه‌ها تلاش کردند دبیر جدید شورا را با مسائل حاشیه‌ای مواجه کنند، اما واقعیت آن است که جناب خسروپناه مسئولیتی بسیار بزرگ‌تر از درگیرشدن در چنین حاشیه‌هایی دارد. او اکنون باید هم بار سنگین قصور و تقصیر‌های گذشته حوزه مأموریتی جدیدش را بر دوش بکشد و هم برای آینده این بخش برنامه‌ریزی کند. بخشی از مهم‌ترین دستورکار‌های دبیر و دبیرخانه جدید شورا را چنین می‌توان برشمرد

۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۷ دی ۰۱ ، ۰۷:۱۲
محمدجواد اخوان

به نام زن و علیه زن

در حوادث پاییز ۱۴۰۱، چنین وانمود می‌شد که آشوبگران به دنبال احقاق حقوق زنان هستند و این رویکرد در شعار‌ها و نماد‌ها نیز وجه پررنگی یافت. هرچند ادعای مطالبه حقوق زنان برای کسانی که فحاشی‌های رکیک جنسی به بخشی از رفتار روزمره‌شان تبدیل‌شده، گزافه‌ای مضحک بیش نیست، اما نمی‌توان انکار کرد انتخاب «زن» به عنوان سوژه اصلی آشوب از سوی هدایتگران اصلی آن کاملاً معنادار و هوشمندانه بود.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۴ دی ۰۱ ، ۰۰:۳۵
محمدجواد اخوان

راز محبوبیت سردار دل‌ها

 

برای رزمندگان کرمانی و کلاً منطقه جنوب شرق کشور، نام «حاج قاسم» از دوره دفاع مقدس شناخته شده بود و محبوبیت او در میان همرزمانش به همان سال‌ها بازمی‌گشت. اما وقتی سردار سلیمانی به تهران آمد و فرماندهی سرّی‌ترین واحد سپاه، یعنی نیروی قدس را بر عهده گرفت، سایر ایرانیان چیز زیادی درباره او نمی‌دانستند و نوع مأموریتش هم همین را ایجاب می‌کرد که چیز زیادی هم کسی از او و کارش نداند. حتی زمانی که امریکایی‌ها به افغانستان و عراق لشکرکشی کردند، او و یارانش مقابل امریکایی‌ها مردانه، اما گمنام ایستادند و در داخل کسی نامی از آن‌ها نبرد. این خود امریکایی‌ها بودند که وقتی از جهاد و پایمردی او در منطقه به ستوه آمدند، نام او را نه به عنوان یک قهرمان بلکه به‌عنوان یک «مانع مزاحم» مطرح کردند و تازه عده‌ای - آن‌هم نه همه مردم- با نام و مسئولیت او در حدی مبهم آشنا شدند.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۳ دی ۰۱ ، ۰۷:۱۳
محمدجواد اخوان

شما مردم ایران را نشناخته‌اید

 

در حوادث پاییز ۱۴۰۱، چیزی که مرتباً در دستور کار رسانه‌های خارجی قرار می‌گرفت و البته مسبوق به سابقه نیز است، تلاش برای مصادره کردن «ملت ایران» بود. تقلا برای معرفی جمعی که گرایش‌های نزدیک به غربیان دارند به‌عنوان «اکثریت مردم ایران» البته پیشینه‌ای طولانی دارد و ماجرای تازه‌ای نیست. اما نکته بسیار مهمی که رسانه‌ها و تحلیلگران غربی معمولاً آن را در نظر نمی‌گیرند این است که ایران و جامعه ایرانی حاصل نام‌گذاری‌های پساوستفالیایی دولت-ملت‌ها یا نتیجه فلان قطعنامه سازمان ملل یا طرح تقسیم سرزمین­‌ها میان استعمارگران نیست. دقیقاً اشتباه بزرگ غربی‌ها در تحلیل مردم ایران همین است که سابقه تاریخی تمدنی و قدمت جامعه ایرانی را نادیده می‌گیرند و تصور می‌کنند هویت ایرانی برساخته یک سده گذشته است و با کنش رسانه‌ای می‌توان ژرفای باور‌های ایرانی را تغییر داد. 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۰ دی ۰۱ ، ۰۹:۲۱
محمدجواد اخوان