رایگاه

تارنمای دیدمان و اندیشه؛ یادداشت‌های محمدجواد اخوان

رایگاه

تارنمای دیدمان و اندیشه؛ یادداشت‌های محمدجواد اخوان

رایگاه

«فبشر عبادالذین یستمعون القول فیتبعون احسنه»

آن چه می نویسم احتمالا دیدگاه و نظر من است، اما نام تارنمای خود را «رایگاه» نهادم تا مکانی باشد جهت اقتراح و تضارب آرا و خوانندگان محترم خود بیاندیشند و برترین را برگزینند!

کانال من در شبکه اجتماعی تلگرام
https://telegram.me/mjakhavan

طبقه بندی موضوعی
بایگانی

دو روی سکه تحریم‌های رسانه‌ای

 

برای ما ایرانیان تحریم دیگر چیز تازه و ناشناخته‌ای نیست و عادت کرده‌ایم که دشمنان این مردم عصبانیت خود را از به سرانجام نرسیدن نیاتشان با تحریم نشان دهند. تحریم‌ها در طول این سال‌ها عمدتاً ماهیت اقتصادی داشته‌اند که در واقع می‌توان آن‌ها را عقوبت اقتصادی تسلیم نشدن دولت و ملت ایران در برابر سیاست‌های غرب دانست، اما در سال‌های اخیر سنخ جدیدی از تحریم‌ها هم مشاهده می‌شود که ماهیتی کاملاً متفاوت دارد. از جمله این تحریم‌های گونه جدید می‌توان به تحریم‌های رسانه‌های ایرانی و گاه برخی فعالان ایرانی رسانه اشاره کرد.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۷ شهریور ۰۲ ، ۰۷:۳۹
محمدجواد اخوان

 مشکلتان با اربعین بر سر چیست؟

 

درحالی‌که میلیون‌ها نفر از دوستداران اهل‌بیت در ایران و سایر کشور‌ها یا خود را به خیل اقیانوس اربعین رساندند یا به غبطه جاماندن از این سفر، در شهر و دیار خود قدم در این راه نهادند، اما بودند معدودی از افرادی که در رسانه‌ها و فضای مجازی خواستند خلاف این رود خروشان شنا و در آن تشکیک کنند. مقصود، افراد بی‌دین و ضدانقلاب خارج‌نشین که با هرگونه رفتار دینی خصومت می‌ورزند نیست، که آنان تکلیفشان روشن است، مقصود برخی از به‌اصطلاح اصلاح‌­طلبان، روشنفکران و روزنامه‌نگاران داخلی است که از سر مقاصد سیاسی با مظاهر دینداری مردم عناد می‌ورزند.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۸ شهریور ۰۲ ، ۰۶:۳۸
محمدجواد اخوان

چاره نارسایی اطلاع‌سانی

 

در میان توصیه‌ها و تذکرات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار اخیر هیئت دولت، شاید برجسته‌ترین بخش مربوط به نارسایی زبان دولت و نیز ضعف کار اطلاع‌رسانی در آن است. این دغدغه معظم‌له را البته باید در راستای تذکرات مکرر ایشان در موضوع فعالیت رسانه‌ای و «جهاد تبیین» به ارکان مختلف نظام نیز دانست. به‌طور مشخص در دیدار امسال با مسئولان قوه قضائیه از «تصویر رسانه‌ای قوه قضائیه» گلایه و در دیدار رمضانیه با کارگزاران نظام بر موضوع رسانه تأکید کردند. روشن است که مشکل ضعف در اطلاع‌رسانی جدی است و دستاورد‌ها به اطلاع مردم نمی‌رسد. اما ریشه در کجاست و چاره چیست؟

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۲ شهریور ۰۲ ، ۰۷:۱۴
محمدجواد اخوان

حرکت از دامنه به سمت قله

 

پس از آنکه رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار اخیر فرماندهان سپاه از نزدیک شدن به قله‌ها سخن گفتند، برخی در رسانه‌ها و فضای مجازی تردید‌هایی در خصوص این گزاره را مطرح کردند که نشان از اشراف نداشتن این افراد به عمق فحوای این تعبیر راهبردی رهبر معظم انقلاب داشت. برای فهم این گزاره لازم است سابقه این موضوع در ادبیات ایشان واکاوی گردد. بیش از یک دهه قبل و در سال ۱۳۹۱ معظم‌له فرمودند: «ما داریم در دامنه حرکت می‌کنیم. ما هنوز به قله نرسیده‌ایم؛ با آن فاصله داریم. آن روزی که ملت ایران به قله برسد، دشمنی‌ها تمام خواهد شد. آن روزی که ملت ایران به قله برسد، معارضه‌های خباثت‌آلود به پایان خواهد رسید. ما تا آن روز فاصله داریم. حرکت را باید بی‌وقفه ادامه دهیم.» اکنون فهم تحولات دهه گذشته از این منظر اهمیت دارد.

۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۴ شهریور ۰۲ ، ۰۷:۱۰
محمدجواد اخوان

رمزگشایی از ریشه‌های صف‌آرایی دشمن

 

همان ماه‌های اول پیروزی انقلاب‌اسلامی بود که حضرت امام (ره) در ضمن یکی از بیاناتشان، خاطره‌ای عبرت‌آموز مربوط به دوره حضور استعمارگران در عراق را تعریف کردند که شنیدنی است. ایشان از اولین مواجهه فرمانده انگلیسی اشغالگر عراق با اذان مسلمین می‌گویند که فرمانده با تعجب می‌بیند فردی در بالای مأذنه کلماتی عربی را فریاد می‌زند. با تحیر از مترجمانش می‌پرسد او چه می‌گوید، در پاسخ می‌گویند این «اذان» است و برای فراخوانی «نماز» کاربرد دارد. فرمانده انگلیسی می‌پرسد آیا این کلمات برای «امپراتوری بریتانیا» خطری هم دارد و آن‌ها جواب می‌دهند که «نه»، و او با خیال آسوده می‌گوید «پس هرقدر می‌خواهند اذان بگویند.»

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۸ مرداد ۰۲ ، ۰۷:۰۸
محمدجواد اخوان

شرافت قلم و رسانه را پاس دارید

اگر پزشکی در حفظ جان مریض کوتاهی کرد، او را تقدیس نمی‌کنند. اگر معماری در ساخت یک بنا دقت لازم را به کار نبست و آن بنا بر سر ساکنانش فرو ریخت، از او تجلیل نمی‌کنند. اگر معلمی بدآموزی داشت یا شاگردانش را تنبیه بدنی کرد، او را چهره ماندگار آموزش‌وپرورش نمی‌دانند. مدیر را -اگر اختلاس‌گر باشد- خدمتگزار نمی‌خوانند و نهایتاً اگر یک افسر نظامی به کشورش خیانت کرد او را قهرمان تلقی نمی‌کنند. از این نمونه‌ها در همه مشاغل و حرفه‌ها هست و هیچ‌گاه یک انسان خطاکار یا در مظان خطای بزرگ را به‌عنوان نماد یک صنف یا قشر نباید معرفی کرد.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۱ مرداد ۰۲ ، ۰۷:۰۶
محمدجواد اخوان

جاذبه و دافعه حسینی

از همان روز‌های پایانی رجب که حضرت اباعبدالله‌الحسین (ع) با خانواده خود مدینه را به سمت مکه ترک کرد و کاروانی به راه انداخت که در تاریخ جاودانه شد، تا ۱۶۰ روز بعد، یعنی ۱۰ محرم سال ۶۱، جمعی تدریجاً به این کاروان پیوستند و جمعی دیگر از آن بازماندند. همان‌گونه که کاروان سیدالشهدا (ع) ریزش‌ها و رویش‌هایی داشت، «جاذبه‌مند» و «دافعه‌مند» بودن از جمله ویژگی‌های مکتب حسینی پس از عاشورا و تا قرن‌های متمادی بوده است. وجود این ریزش و رویش در ذات این نهضت بود، و دلیل آن نیز حق‌مدارانه و حق‌طلبانه بودن ماهیت آن بوده است. 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۴ مرداد ۰۲ ، ۰۶:۵۵
محمدجواد اخوان

همه یا هیچ اصلاح‌طلبان تمامیت‌خواه

 

بسیاری معتقدند که بازی انتخاباتی جریان موسوم به اصلاحات طی دو دهه و نیم گذشته، از چارچوبی مشخص پیروی می‌کرده است. هرچند در انتخابات دوم خرداد ۱۳۷۶، چپ‌ها که امید چندانی به پیروزی نداشتند، در کمال ناباوری در انتخابات پیروز شدند، اما از فردای تشکیل دولت هفتم، استراتژی جدیدی در کنش انتخاباتی در پیش گرفتند که خلاصه آن «همه یا هیچ» است. یک روی سکه این راهبرد پیروزی تمام‌عیار در انتخابات و کسب همه کرسی‌های قدرت بود، اما روی دیگر آن، رفتار مردم‌سالارانه انتخاباتی و واگذاری عرصه به رقیب پیروز نبود. در انتخابات شورا‌های شهر اول (۱۳۷۷) و مجلس ششم (۱۳۷۸) پیروز شدند که البته اماواگر‌هایی در این دومی وجود داشت، اما از روزی که ورق برگشت و اقبال عمومی از اصلاح‌طلبان رو برگرداند، روی دیگر بازی اصلاح‌طلبان  مشاهده شد. 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۸ مرداد ۰۲ ، ۰۸:۱۰
محمدجواد اخوان

مسیر احیای آن دو واجب فراموش‌شده

دو فریضه امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر که دو فرع از فروع دین هم هستند، بار‌ها در قرآن کریم مورد تصریح و تأکید قرار گرفته‌اند، اما به‌نظر می‌رسد در جوامع اسلامی و نیز جامعه ما مظلوم واقع شده‌اند. در یک‌سو دشمنان دین با مترادف کردن این دو فریضه با خشونت، علیه آن نفرت‌پراکنی می‌کنند، لیبرال‌ها با ترویج فردگرایی آن را نقض حریم خصوصی معرفی و محکوم می‌کنند و پاره‌ای از دینداران نیز با توجیه کم‌اثر یا بی‌اثر بودن آن را به فراموشی می‌سپارند.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۱ تیر ۰۲ ، ۱۴:۲۱
محمدجواد اخوان

مخاطب‌شناسی در تبلیغ

 

در نظریات ارتباطی، آن که مخاطب و گیرنده پیام نامیده می‌شود، همواره مورد توجه نظریه‌پردازان و صاحب‌نظران بوده است. اگر روزی او در رسانه‌های سنتی صرفاً دریافت‌کننده پیام بود، اکنون نگاه تعاملی، او را محور می‌داند و بخشی از فرایند ارتباطی تعریف می‌کند. با این همه، خداوند متعال از ابتدای خلقت انسان در مدار ارتباطی خود با بشر – رسالت- این نگاه مخاطب‌محور را داشته است. در آیه شریفه «وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ رَسُولٍ إِلَّا بِلِسانِ قَوْمِهِ لِیبَینَ لَهُمْ» تأکید شده که خداوند پیامبر هر قومی را به زبان همان قوم ارسال کرده تا برایشان «تبیین» کند و بسیاری از مفسران معتقدند که مراد از «لسان قوم» اینجا فقط منظور تعریف سنتی زبان (سامانه واژگانی خاص) نیست و بلکه کل فراگرد ارتباطی و مؤلفه‌های آن را در بر می‌گیرد. در واقع خداوند تصریح دارد که پیامبر متناسب با فهم شما سخن می‌گوید.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۴ تیر ۰۲ ، ۱۴:۱۴
محمدجواد اخوان

غدیر تجلی روح ایمان

نزول آیه اکمال دین در روز ۱۸ ذی‌الحجه سال دهم هجری در غدیر خم از منظر تحلیل دین‌پژوهانه، رویداد مهمی است. آیه شریفه‌ای که در آن خداوند متعال به صراحت از کامل شدن دین و اتمام نعمت سخن می‌گوید. آنچه دین اسلام را کامل کرد، گوهر «ولایت» و «امامت» بود تا بعد از پایان عمر شریف خاتم‌الانبیا، دین اسلام بالنده‌تر به حیات خود ادامه دهد و ایمان حقیقی بدون تحریف استمرار یابد. تبیین ولایت در روز غدیر، در واقع تبلور روح ایمان و آینده‌نگری برای امت اسلامی است.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۷ تیر ۰۲ ، ۰۷:۲۰
محمدجواد اخوان

غربگراتر از غرب

 

داستان شورش چندساعته «واگنر» در روسیه و نوع واکنش رسانه‌ها و حساب‌های کاربری فارسی‌زبان به آن باز هم یک داستان قدیمی، و، اما تلخ، را به ذهن‌ها متبادر کرد؛ غربگرایی افراطی برخی فارسی‌زبانان!
غربگرایی در دنیا چیز عجیب و جدیدی نیست، اما گاه مشاهده می‌شود در برخی کشور‌های غیرغربی سنخی از نوع افراطی آن مشاهده می‌شود که در خود غرب هم مشابه آن یافت نمی‌شود. اینجاست که عبارت «کاتولیک‌تر از پاپ» در خصوص برخی سخنوران، اهل رسانه و به‌اصطلاح روشنفکران وطنی معنا می‌یابد، با این تفاوت که واتیکانشان، واشنگتن و لندن و پاریس است و هرچه که در کره خاکی به دور مدار غرب می‌چرخد!

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۱ تیر ۰۲ ، ۰۷:۱۷
محمدجواد اخوان

جهاد تفاهم و هم‌افزایی اطلاعاتی

 

پیام اخیر رهبر معظم انقلاب‌اسلامی به نشست مشترک جامعه اطلاعاتی را می‌توان نشانه‌ای از جدید‌ترین رهیافت در توسعه و تکامل رهنامه (دکترین) اطلاعاتی کشور دانست. پیچیدگی جنگ اطلاعاتی در دنیای امروز و حساسیت‌های خاص آن می‌طلبد تا هر کشور قدرتمند متناسب با نیازمندی‌ها و شرایط خاص خود از دکترین اطلاعاتی خاص خود برخوردار باشد و در این میان جمهوری اسلامی ایران به دلیل رویکرد منحصربه‌فرد و تأکید بر استقلال در سیاست خارجی نیازمند چنین رهنامه‌ای متناسب با اهداف و آرمان‌های خود است.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۳ تیر ۰۲ ، ۱۰:۵۹
محمدجواد اخوان