پس از گذشت حدود یک سال از آخرین منازعه در قره‌باغ، بار دیگر توجه رسانه‌ها به این منطقه جلب شده است. در همان روز‌های جنگ سال گذشته (سپتامبر ۲۰۲۰) از جهت حرکت نیرو‌های دولت آذربایجان می‌شد حدس زد هدف اساسی این دولت از پیشروی بازپس‌گیری قره‌باغ کوهستانی نیست و هدف‌گذاری دیگری دارد. بیشتر مناطقی که آذربایجان در این جنگ از ارمنستان باز پس گرفتن مناطق خالی از سکنه جنوب قره‌باغ و عمدتاً در حاشیه مرز‌های جمهوری اسلامی ایران بود.
«دفاع مقدس» هشت‌ساله را بی‌شک باید نه‌تن‌ها یکی از مقاطع سرنوشت‌ساز در تاریخ معاصر ایران، بلکه برگی زرین و کم‌نظیر در دفتر قطور تاریخ این مرزوبوم دانست. آنگاه‌که یک ملت به پاخاسته در مقابل دنیای ظلم و جور خود را تنها و بی‌دفاع دید، سر خم نکرد و با اراده خود در مقابل متجاوزان تا بن دندان مسلح و مورد حمایت شرق و غرب ایستاد. همین اعتمادبه‌نفس ملی بود که عزت و پیشرفت را نصیب ایران کرد و هرچند ظاهراً جنگ تحمیلی در مرداد ۱۳۶۷ خاتمه یافت، اما دفاع مقدس ملت ایران استمرار یافت و به‌جرئت می‌توان ادعا کرد که این جریان در حال حرکت و این چشمه جوشان همچنان در حال قوی نمودن ایران و ایرانیان است. از منظری می‌توان دفاع مقدس را سرآغاز قوی شدن ایران و ایرانی دانست که نمونه‌های این رهاورد را در حوزه‌های مختلف می‌توان اشاره کرد:
دهه فجر را می‌توان عید انقلاب اسلامی دانست و هر سال که بر سن این انقلاب افزوده می‌شود از رهاورد‌ها و دستاورد‌های آن سخن به می‌آید. در این میان رسانه‌های انقلابی و ملی می‌کوشند به عموم مردم و به ویژه نسل جوان وضعیت پیش از انقلاب را یادآوری کنند و با مقایسه میان وضعیت کنونی کشور و دوره پیش از انقلاب اسلامی به این پرسش مهم پاسخ دهند که «انقلاب اسلامی چه آورده است؟» در مقابل مغرضان و دشمنان انقلاب تلاش می‌کنند، دستاوردها را ضعیف و ناچیز معرفی کنند و آنگاه که در مقابل بزرگی این دستاوردها ناتوان قرار می‌گیرند، آنها را نتیجه گذر زمان و طبیعی معرفی و ادعا می‌کنند اگر انقلاب اسلامی رخ نمی‌داد نیز این پیشرفت‌ها حاصل می‌شد و در همه جای دنیا اتفاق می‌افتاد. ایا این ادعا صحیح است؟ برای پاسخ باید چند نکته را مد نظر داشت
آغاز دهه فجر، طلیعه نکوداشت انقلاب اسلامی به عنوان حادثه‌ای مهم است که گستره زمانی آن به یک روز و یک سال و حتی یک نسل ختم نمی‌شود و جغرافیای آن به مرز‌های ترسیم‌شده برای ایران اسلامی محدود نمی‌شود. با نیم‌نگاهی به شعار‌ها و گفتمان کلی انقلاب اسلامی و رهبر کبیر آن، حضرت امام خمینی (ره)، روشن می‌شود که افق بینش این انقلاب، تحولی «جهانی» و «در سطح یک دوران» را مطالبه کرده و می‌کند؛ تحولی که تعالی نوع بشر را در مسیری که توحید و پیام وحی معین می‌کند، جست‌وجو می‌کند. در هنگامه‌ای که خودبسندگی انسان، گمراهی جوامع بشری را به اوج رسانده بود، پیام توحیدی انقلاب اسلامی، چراغ راه مسیری شد که نویدبخش «احیای فطرت الهی درون انسان» است.
خداوند متعال در سوره مبارکه ابراهیم به حضرت موسی (ع) فرمان می‌دهد: «ذَکرْهُمْ بِایام‌الله» (روز‌های خدا را به آنها یادآوری کن). یوم‌الله چه روزی است و چرا تا این حد اهمیت دارد که باری‌تعالی در قرآن کریم به آن اشاره می‌کند و یادآوری آن را به پیامبر خویش فرمان می‌دهد؟ آیا ایام‌الله تنها به دوره حیات پر برکت انبیا تعلق داشته و در زمانه ما مصداق پیدا نمی‌کند؟ حضرت امام راحل (ره) در سخنان خویش می‌فرمایند: «باید یادآوری کنید این ایام‌الله را. چنانچه کردید، از یاد نباید برود این ایام‌الله برای اینکه این ایام‌اند که آدم سازند. این ایام است که جوان‌های ما را از عشرتکده‌ها بیرون می‌آورد به میدان جنگ می‌برد. این ایام الهی هست که ملت ما را بیدار می‌کند، و بیدار کرد. امر می‌کند: ذَکرْهُمْ بِایام‌الله؛ «ایام‌الله» را در ذکر مردم وارد کن. یادتان نرود این ایام بزرگی که بر ملت ما گذشت، و ایام‌الله بود؛ مثل ۱۵ خرداد؛ مثل ۱۷ شهریور.»
سخنان رئیس‌جمهور بار دیگر حاشیه‌ساز شد. درست در روز‌هایی که کاهش ارزش پول ملی و تورم ناشی از آن موجی از نگرانی‌ها را در خصوص معیشت مردم فراهم آورده، آقای روحانی در تبیینی تأمل‌برانگیز و البته بی‌اساس از تاریخ اسلام، نشانی غلطی به جامعه ارائه کرد. وی که پیش‌از این نیز حماسه عاشورا را به نوعی مذاکره دیپلماتیک تقلیل داده بود، اینک به بهانه سالگرد شهادت امام حسن مجتبی (ع) قرائتی جدید و البته عجیب از صلح تحمیلی بر آن حضرت ارائه کرده است.
رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی) در بیانات اخیر خود در ارتباط تصویری با شرکت‌کنندگان در آیین تجلیل از پیشکسوتان دفاع مقدس با اشاره به برکات دفاع مقدس هشت‌ساله فرمودند: «دفاع مقدس برای کشور سرمایه‌سازی کرد و سرمایه‌های ارزشمندی را برای کشور به وجود آورد.» روشن است که فهرست همه برکات و سرمایه‌آفرینی‌های دفاع مقدس از حوصله یک یادداشت کوتاه، خارج است، اما در این یادداشت به برخی از مهم‌ترین سرمایه‌هایی که این حماسه جاویدان در اختیار ملت ایران قرار داد، پرداخته می‌شود.
اینک دفاع مقدس ملت ایران چهل ساله شده و البته بی تردید می‌توان گفت که این دفاع در چهل سال اخیر بی وقفه امتداد یافته است. هرچند ظاهراً جنگ تحمیلی در مرداد ۱۳۶۷ خاتمه یافت، اما دفاع مقدس ملت ایران استمرار یافت و به جرئت می‌توان ادعا کرد که این جریان در حال حرکت و این چشمه جوشان همچنان در حال قوی نمودن ایران و ایرانیان است.
اگر نگاهی هرچند گذرا به رهاورد‌های اصلی دفاع مقدس بیندازیم، به پیشرفت و اقتدار افزایی، الگوسازی مقاومت و امنیت آفرینی به عنوان مهم‌ترین سرفصل‌های دفاع مقدس در تولید قدرت برای ایران اسلامی برمی‌خوریم. در ادامه خواهیم کوشید هر یک از سرفصل‌های فوق را به اجمال مورد اشاره قرار دهیم:
ایام سوگواری حضرت سیدالشهدا (علیه‌السلام) علاوه بر آنکه زمانی برای گرامیداشت یاد و نام سالار شهیدان و یاران و خاندان مظلوم آن حضرت است، مجالی برای اندیشه‌ورزی در ماهیت قیام امام حسین (ع) و درس‌آموزی از آن است. یکی از زیباترین جلوه‌های سیاسی اجتماعی حماسه عاشورا عزت مثال‌زدنی و بی‌نظیر جبهه حق در حوادث آن است و چنانکه همه می‌دانیم جمله معروف «هیهات منا‌الذله» منقول از آن حضرت بر تارک این پرچم پرافتخار می‌درخشد.
واپسین روز‌های مردادماه در تقویم تاریخ سیاسی معاصر ایران، یادآور کودتای ننگینی است که با هدایت سرویس‌های اطلاعاتی امریکا و انگلیس و برای سرنگونی یک دولت ملی در ایران اجرا شد. البته سیاهه جنایات و خیانت‌های امریکا به کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ ختم نشده و آخرین برگ این دفتر قطور، ترور ناجوانمردانه شهیدان سردار رشید اسلام سپهبد حاج قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس در سال گذشته است که پیداست این دفتر را فعلاً پایانی نیست.
از وجوه تشابه و اشتراک تاریخ صدر اسلام و تاریخ انقلاب اسلامی، وجود پدیده خاص ریزش‌ها و رویش‌ها است که البته می‌دانیم اصولاً خصیصه هر حرکت مستمری آن است که عده‌ای به دلایل مختلف از همراهی با آن بازبمانند و در طول زمان نیز عده‌ای به آن اضافه شوند. وجود ریزش و رویش در یک حرکت سیاسی‌ـ اجتماعی (آن هم از نوع انقلابی) اصلاً عجیب و غیرمنتظره نیست. با این حال، نوع مصادیق این پدیده، خصوصاً در بعد ریزش، گاهی سبب ایجاد شگفتی در تحلیل‌گران و ناظران بیرونی و درونی می‌شود.
هفتم تیرماه با یک واقعه تلخ و البته عبرت‌آموز در تاریخ انقلاب اسلامی قرین است و در درک تحولات عمیق معاصر جایگاه ویژه‌ای داشته است. در این روز بود که نفاق چهره واقعی خود را نشان داد و بصیرت ملت ایران نسبت به دشمنان نقاب‌زده ارتقا یافت.
دهه پایانی خرداد یادآور روز‌های حساس و سرنوشت سازی در تاریخ انقلاب اسلامی است. از روز‌های پرالتهاب خرداد داغ ۱۳۶۰ که صف نقابداران به ظاهر انقلابی از انقلابیون اصیل جدا شد تا خرداد ۱۳۸۸ که مدعیان اصلاحات و خط امام در مقابل آرای اکثریت صف‌آرایی و رسماً از انقلاب اسلامی عبور کردند. خرداد ۶۰ نقاب از چهره جریاناتی، چون جبهه ملی، حامیان بنی صدر و منافقین برافتاد و ماهیت ضدانقلابی و ضدمردمی‌شان بر ملا شد و خرداد ۸۸، آتش بیاری رسانه استعماری انگلیس در حمایت از مدعیان خط امام، حقیقت فتنه گران را آشکار ساخت. به تعبیری دهه پایانی خرداد نقطه عطفی در نفاق‌شناسی در تاریخ انقلاب اسلامی داشته است.
در روز‌های اخیر برخی چهره‌های جریان موسوم به اصلاحات تلاش کرده‌اند کاهش میزان شرکت‌کنندگان در انتخابات را به رد‌صلاحیت تعدادی از عناصر این جریان ربط دهند و انتخابات را غیررقابتی قلمداد کنند، هرچند پاسخ صریح وزیر کشور دولت دوازدهم مبنی بر حضور نامزد‌های با گرایش به این جریان در اکثر حوزه‌های انتخابی، این ادعا را از اساس باطل می‌کند، اما با بررسی تحلیلی و آماری نتایج انتخابات می‌توان این ادعا را راستی‌آزمایی کرد، به عنوان نمونه شهر تهران (که سیاسی‌ترین رقابت انتخاباتی در آن رقم می‌خورد) برای مطالعه انتخاب می‌شود. در هر دو دوره جریان موسوم به اصلاحات در انتخابات لیست ارائه نموده و ترکیبی از نامزد‌های شاخص و گمنام را به مجلس معرفی کرده‌اند. برای مقایسه تغییر آرای سرلیست اصلاحات و نیز نامزد‌های معین و شناخته شده این جریان در هر دو انتخابات بررسی می‌گردد.
اقتدار و عظمت تاریخی ایران و ایرانیان امری نیست که صرفاً برگرفته از کلام و اذهان ساکنان این پهنه سرزمینی باشد و اتفاقاً مصادیقی بی‌شمار از اذعان متفکران مغرب زمین به این امر وجود دارد. عظمتی که ریشه در هویت تاریخی و تمدنی ایران داشته و در فتح قله‌های گوناگون سربلندی و افتخار تبلور یافته است.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در خطبه‌های نماز جمعه تهران فرمودند: «این دوهفته‌ای که بر ما گذشت هفته پرماجرا و استثنایی است. ماجرا‌های تلخ، شیرین، حوادث درس‌آموز برای ملت ایران پیش آمد در این دو هفته. یوم‌الله یعنی روزی که دست قدرت خدا را انسان در حوادث مشاهده می‌کند. آن روزی که ده‌ها میلیون در ایران و صد‌ها هزار نفر در بعضی کشور‌ها به‌پاس خون فرمانده سپاه قدس به خیابان‌ها آمدند و بزرگ‌ترین بدرقه جهان را شکل دادند این یکی از ایام‌الله است. آنچه اتفاق افتاد هیچ عاملی به‌جز دست خدا نمی‌تواند داشته باشد. آن روزی هم که موشک‌های سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، پایگاه امریکایی را در هم کوبید آن روز هم یکی از ایام‌الله است. ما این دو روز را جزء ایام‌الله در این چند روز گذشته، دو هفته گذشته در مقابل چشم خودمان ما ملت مشاهده کردیم؛ این‌ها روز‌های نقطه عطف تاریخند. روز‌های تاریخ‌سازند. روز‌های عادی نیستند. دیدید که یک نیرویی یک ملتی این قدرت و توان روحی را دارد که به یک قدرت متکبر زورگوی عالم این‌جور سیلی بزند این نشان‌دهنده دست قدرت الهی است و آن روز جزء ایام‌الله است. روز‌ها تمام می‌شوند لکن تأثیرات این روز‌ها در زندگی ملت‌ها باقی می‌مانند و روحیه ملت‌ها در منش و مسیر ملت‌ها آثاری که می‌گذارند آثار ماندگار و بعضاً جاودانه است.»
رهبر معظم انقلاب‌اسلامی در دیدار اخیر فرماندهان سپاه با اشاره به دشمنی نظام سلطه با سپاه فرمودند: «سپاه، هم در زمینه سخت‌افزار، هم در زمینه نرم‌افزار، در وادی تعالی و پیشرفت، در جادّه تعالی و پیشرفت کاملاً جلو رفته و امتحان خوبی پس داده؛ اعتقاد بنده این است که اوج گرفته؛ و همین هم موجب شده است که امریکا و دستگاه استکبار و آدم‌های بدِ دنیا، با سپاه خیلی بد بشوند. لابد در این اخبار و نوشته‌ها و گفته‌ها و فضای مجازی و ... در دنیا مشاهده می‌کنید که چقدر علیه سپاه حرف زده می‌شود، کار می‌شود؛ ایادی و امتداد آنها در داخل کشور هم -که حالا خیلی قابل توجّه نیستند لکن هستند، وجود دارند- همین‌جور؛ سعی می‌کنند گوشه‌کنار اگر بتوانند، یک نقطه‌ضعفی از سپاه پیدا کنند، آن را درشت کنند. امریکا هم که خب به خیالِ خودش ضربه می‌زند و مثلاً سپاه را تحریم می‌کند؛ این موفّقیتها، این پیشرفت‌ها و این برجستگی‌ها است که این دشمنی‌ها را جلب می‌کند؛ این مایه افتخار است؛ کما اینکه عزّت سپاه را هم در چشم افراد، آدم‌ها و حتّی دشمن‌ها بالا می‌برد. یعنی همین پیشرفت‌ها موجب می‌شود که سپاه در چشم دشمنان، چه برسد به دوستان، عزّت پیدا کند، عزیز بشود؛ و امروز این‌جور است و این عزّت بحمدالله پیداشده. خب این‌ها بخشی از مناقب سپاه پاسداران انقلاب‌اسلامی است.»
آیا حقیقتاً پیشرفت کرده‌ایم؟
اینک در چهلمین بهار انقلاب اسلامی، سخن از دستاورد‌های انقلاب اسلامی و به‌خصوص مقایسه میان وضعیت کنونی کشور و دوره پیش از انقلاب اسلامی، بسیار است. در این میان مغرضان و دشمنان انقلاب گاه تلاش می‌کنند، دستاوردها را ضعیف و ناچیز و حتی پسرفت معرفی کرده و آنگاه‌که در مقابل بزرگی این دستاوردها، ناتوان قرار می‌گیرند، آنها را نتیجه گذر زمان و طبیعی معرفی و ادعا می‌کنند اگر انقلاب اسلامی رخ نمی‌داد نیز این پیشرفت‌ها حاصل می‌شد و در همه جای دنیا اتفاق می‌افتاد. برای آنکه به این ادعا پاسخ دهیم، باید به چند نکته مهم توجه کنیم
رهبر معظم انقلاب اسلامی در بیست و نهمین سالگرد ارتحال امام (ره) در تبیین مشابهات امیرالمؤمنین علی (ع) و امام خمینی (ره) به جبهه دشمنان مقابل این دو شامل «ناکثین»، «قاسطین» و «مارقین» و ویژگی‌های هر یک از این جریانات در دوره حیات طیبه امام علی(ع) و امام امت(ره) پرداخته و اشاره کردند: «این سه گروه و دشمنی این سه گروه، مخصوص زمان امام هم نبود، بعد از امام هم استمرار پیدا کرده است. امروز هم همین سه گروه در مقابل نظام اسلامی و میراث بزرگ امام که جمهوری اسلامی است، صف‌آرایی کرده‌اند و مبارزه و مقاومت و ایستادگی جمهوری اسلامی از تعرض آنها جلوگیری کرده است. البتّه این جبهه مختلط، با همه توانشان سعی می‌کنند در مقابل جمهوری اسلامی اخلالگری کنند؛ مشکلاتی درست می‌کنند، حرکت ملّت ایران را دشوار می‌کنند، کند می‌کنند، امّا نمی‌توانند جلوی پیشرفت ملّت ایران را بگیرند. » با توجه به اینکه این جبهه‌بندی همچنان در مقابل انقلاب اسلامی و ولایت برپا است، ضروری به نظر می‌رسد مختصات و مصادیق این جریانات در عصر حاضر موردمطالعه بیشتر قرار گیرد که در ادامه به‌اختصار هر یک بررسی خواهد شد:
