سواری با خودروی اسلامی
آقای روحانی رئیس‌جمهور برای دومین بار طی چند ماه اخیر در سخنان خود تلویحاً به مسئله اسلامی سازی علوم پرداخته و مطابق نقل رسانه‌ها، در سخنرانی خود در اختتامیه جشنواره خوارزمی گفت: «قطعاً علم اسلامی و غیراسلامی شبیه همدیگر است و تفاوتی میان آنها وجود ندارد، بلکه اهداف فرق دارد. » جالب اینجاست که او برای اثبات این ادعا مثال «خودرو را زد» و چنین افزود: «ما نمی‌توانیم بگوییم فلان خودرو اسلامی است و آن یکی نیست. اینکه شما یک قرآن در داشبورد خودرو بگذارید که خودروی اسلامی نمی‌شود. »
شاید در نگاه اول مثالی که آقای روحانی بر زبان می‌آورد، این سؤال را بر ذهن مخاطب می‌آورد که چه کسانی به دنبال پدیده‌هایی از قبیل «خودروی اسلامی» هستند و نکند واقعاً چنین ایده‌ها و طرح‌هایی در برخی افراد و نهادهای مؤثر کشور وجود دارد که آقای رئیس‌جمهور، غلط بودن آن را تذکر می‌دهد.
اما کمی که دیگر قرائن را بررسی می‌کنیم روشن می‌گردد که نه مسئله چیز دیگری است و خودروی اسلامی تنها مثالی برای نفی ایده دیگری است.
11 مرداد 1394، برنامه ای با موضوع اسلام رحمانی و پلورالیسم دینی و با حضور حجت الاسلام والمسلمین مستوفی کارشناس مسائل دینی، حجت الاسلام والمسلمین امیدی کارشناس امور دینی و اخوان کارشناس مسائل فرهنگی ، از رادیو گفتگو پخش گردید.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در سالگرد ارتحال بنیانگذار جمهوری اسلامی در توصیف اصول اندیشه و مکتب امام به هفت مورد از مؤلفه‌های بنیادین این مکتب نورانی اشاره کردند که به نظر می‌رسد چراغ راه نظام و انقلاب خصوصاً در مقطع پیش رو باشد. اکنون که موضوع مذاکرات به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مسائل کشور مورد توجه محافل گوناگون است، می‌توان با سنجه همین اصول مکتب امام (ره) به بررسی بایدها و نبایدهای مذاکرات هسته‌ای و نقشه راه صحیح آن دست یافت.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در سالگرد ارتحال حضرت امام (ره) به موضوع استقلال به‌عنوان یکی از اصول شاکله‌ی اندیشه‌ی امام (ره) اشاره کردند و فرمودند: «یکی دیگر از نقاط اصلی و خطوط اصلی تفکر امام، مسئله‌ی استقلال کشور، رد سلطه‌پذیری [است]؛ استقلال یعنی آزادی در مقیاس یک ملت؛ این معنای استقلال است. اینکه بعضی در زبان یا در شعار دنبال آزادی‌های فردی باشند، اما علیه استقلال کشور حرف بزنند، این یک تناقض است. چطور ممکن است آزادی فردیِ اشخاص محترم باشد، اما آزادی یک ملت، آزادی در مقیاس یک کشور، در مقابل تحریم‌های مخالفان و بیگانگان، محترم نباشد! این اصلاً قابل فهم نیست، قابل قبول نیست. متأسفانه کسانی هستند که تئوری‌سازی می‌کنند برای نفی استقلال کشور، استقلال را گاهی به انزوا معنا می‌کنند، گاهی به این عنوان که امروز استقلال کشورها یک ارزش به‌حساب نمی‌آید، قلم‌زنی می‌کنند و حرف می‌زنند. این حرف‌ها هم در بین جامعه پخش می‌شود. کسانی این‌جوری حرکت می‌کنند. این یک غلط بزرگ، یک خطای بسیار مهم و خطرناک است. امام معتقد به استقلال کشور بود، معتقد به رد سلطه‌ی [بر] کشور بود. دشمن ما در طول این سال‌ها، بسیاری از فعالیت‌هایی که علیه کشور ما و ملت ما کرده است برای این بود که خدشه‌ی در استقلال به‌وجود بیاورد؛ چه با تحریم، چه با تهدید، اینها استقلال را هدف گرفته‌اند. باید همه هوشیار باشند، بدانند که هدف‌های دشمن چیست.»
رهبر معظم انقلاب اسلامی هفته گذشته در بیانات خود در دانشگاه افسری و تربیت پاسداری امام حسین (ع) از «گفتمان نوین اسلامی» سخن گفتند و فرمودند: «امروز دنباله حرکت انقلاب عظیم اسلامی، پرچم دست شما است. کدام پرچم؟ پرچم «گفتمان نوین اسلامی» که برای سعادت بشریت کارگشا و رهنما است. این را همه بدانند؛ گفتمان اسلامی برای همه انسان‌ها و برای انسانیت راهگشا است. این گفتمان، در اختیار جوانانِ امروز است؛ این گفتمان نو و پُرکشش و پُرجاذبه را انقلاب اسلامی به رهبری امام بزرگوار ما به‌وجود آورد، آن را در اختیار این ملت قرار داد؛ این ملت هوشمند، هوشیار، قدردان، آن را گرفتند و مغتنم شمردند، از آن پاسداری کردند تا امروز و فداکاری ملت ایران که یکی از مهم‌ترین مظاهر آن، دفاع مقدس بود، توانست امروز این پرچم را بلند کند.»
تغییر رفتار یعنی شما از آن چیزهایی که از لوازم قطعی و حتمی حرکت به آن سرمنزل است، دست بردارید، از آن کوتاه بیایید و نسبت به آن، اهتمام خودتان را از دست بدهید. این معنای تغییر رفتار است؛ یعنی همان چیزی که گاهی از آن در برخی از گفته‌ها و نوشته‌ها، تعبیر می‌شود به دین حداقلی؛ یعنی کاستن از آرمان‌ها که به معنای نابودی سیرت دین است. این دین حداقلی یعنی در واقع دین را حذف کردن.
رهبر معظم انقلاب در روز میلاد پیامبر رحمت (ص) فرمودند: «انسان می‌بیند و نوشته‌هایی را مشاهده می‌کند، گاهی چیزهایی بعضی می‌گویند و می‌نویسند که با توجه به آیات قرآن نوشته‌نشده است. قرآن می‌فرماید که «قولوا ءامَنّا بِاللهِ وَ مآ اُنزِلَ اِلَینا وَ ما اُنزِلَ اِلی اِبراهیمَ وَ اِسمعیلَ وَ. . . و ما اوتِی موسی و عیسی و ما اوتِی النَّبیون»، بعد از آنکه همه آن شرایع قبلی را ذکر می‌کند که وظیفه مسلمان این است که به آنها اعتقاد داشته باشد، بعد می‌فرماید: فَاِن ءامَنوا بِمِثلِ مآ ءامَنتُم به فَقَدِ اهتَدَوا. اسلام پلورالیسم را قبول ندارد؛ آنهایی که ترویج می‌کنند که «اسلام چون از حضرت موسی و حضرت عیسی تجلیل کرده است، قائل به پلورالیسم است» به قرآن مراجعه کنند، متون اسلامی را ملاحظه کنند؛ از روی بی‌اطلاعی و از روی غفلت، یک مطلبی را ذکر می‌کنند؛ اسلام این است.»
رهبر معظم انقلاب اسلامی پنج‌شنبه گذشته در دیدار مجمع عالی بسیج مستضعفین در ضمن نکات مطروحه خود به مسئله بصیرت به‌عنوان یکی از پایه‌های تفکر بسیجی اشاره کردند و در تعریف آن فرمودند: «یعنی شناخت زمان، شناخت نیاز، شناخت اولویت، شناخت دشمن، شناخت دوست، شناخت وسیله‌ای که در مقابل دشمن باید به کار برد؛ این شناخت‌ها بصیرت است. همیشه با یک سلاح نمی‌شود مبارزه کرد. در همه میدان‌ها با یک سلاح نمی‌شود رفت.
به جنگ اخیر غزه ورای تحولات میدانی و اقدامات صهیونیست‌ها و مقاومت از زاویه‌ای دیگر نیز می‌توان نگریست و آن نوع نگاه جریان‌های گوناگون فکری و سیاسی جهانی به عرصه موردنظر است. از این منظر صحنه اخیر غزه را می‌توان عیاری برای اعتقاد و احترام به ارزش‌های انسانی دانست. در روزهای اخیر تقریباً هیچ انسان آزاده‌ای در جهان در مقابل جنایات رژیم کودک‌کش صهیونیستی در غزه سکوت نکرده و هرکس به سهم خود کوشیده است تا نفرت‌اش را نسبت به این فاجعه انسانی نشان دهد.
آرمان فلسطین و رهایی قدس شریف از روزهای اولیه آغاز نهضت اسلامی، جزء مؤلفه‌های مهم انقلاب اسلامی به شمار می‌رفته است. به‌گونه‌ای که امام راحل(ره) از آغازین روزهای حرکت الهی خویش مسئله خطر رژیم صهیونیستی را گوشزد نمود. پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز از اولین اقدامات انجام‌گرفته توسط انقلابیون، تعطیلی نمایندگی رژیم اشغالگر قدس و تحویل آن به نمایندگان ملت فلسطین بود. یکی دیگر از اقدامات راهبردی امام خمینی(ره) در آن مقطع تعیین جمعه‌ی آخر ماه مبارک رمضان به‌عنوان روز جهانی قدس بود. در این نوشتار کوشیده خواهد شد تا ابعاد گوناگون این روز مهم و اثرگذار در اندیشه و مکتب امام راحل عظیم‌الشأن بررسی گردد.
یکی از دستاوردهای منحصر به فرد انقلاب اسلامی، نظام‌سازی سیاسی و ارائه طریقی نو در عرصه اندیشه حکومتی و سیاسی است. در حقیقت آنچه موجب بی‌بدیل بودن نظام اسلامی شد، بنیان و زیرساختی متفاوت در عرصه ایده و اندیشه بود و تا به امروز نیز همین مسئله مورد توجه تحلیلگران و صاحب نظران بوده است. «مردم‌سالاری دینی» عنوانی است که رهبر معظم انقلاب، حضرت امام خامنه‌ای برای توصیف اندیشه سیاسی نظام مطرح کرده‌اند و دقت در همین مفهوم کلیاتی از چارچوب این اندیشه را نمایان می‌سازد. 
پیشرفت و تعالی یکی از آرزوهای انسان‌ها بوده است و طبعاً جوامع انسانی نیز چنین هدفی را در اولویت نخست دستیابی خود قرار می‌دهند. با اغماض از تعاریف گوناگون که از مفهوم «پیشرفت» و نیز مسیر دستیابی به آن وجود دارد، می‌توان ادعا کرد که یکی از واقعیت‌های پیشرفت، موانع و چالش‌های مسیر تحقق آن است. به راستی اگر پیشرفت انسان‌ها و جوامع بشری سهل‌الوصول بود، چه نیازی به این همه بحث و مناقشه بر سر چگونگی آن وجود داشت؟
یکی از ویژگی‌های خاص انقلاب اسلامی، را می‌توان هویت و سیرت درونی ان دانست که ملازمت مستقیمی با اهداف کلان و جهت‌گیری‌های آرمانی ان دارد. به این معنا که نظام جمهوری اسلامی ایران که برخاسته از این انقلاب است صرفاً شامل ساختار حقوقی و سازمان اداره‌ی کشور نیست، بلکه روح حاکم بر این نظام دقیقاً منبعث از هویت و سیرت درونی انقلاب اسلامی است.
توجه به پیشرفت‌های اقتصادی و آنچه در ادبیات رایج علمی امروز توسعه خوانده می‌شود، یکی از مهم‌ترین حوزه‌های مباحث محافل دانشگاهی، مدیریتی و بین‌المللی به شمار می‌رود. در عین وجود رویکردهای مختلف -که بعضاً ناشی از گفتمان‌های معرفتی گوناگون به علوم انسانی نیز هست- سبب شده تا الگوهای گوناگون و بعضاً متناقضی در شیوه‌ی پیشنهادی اندیشمندان در خصوص پیشرفت ارائه گردد. در کشور ما نیز اثرات و پیامدهای این رویکردهای مختلف بر مدل‌های پیشنهادی صاحب‌نظران سایه انداخته است. از همین رهگذر از جمله دیدگاه‌هایی که منبعث از گفتمان معرفتی اسلام و انقلاب اسلامی است، ساخت اقتدار درون‌زا و پیشرفت متکی به داخل است که چندی است مطرح گردیده، اما ریشه در ادبیات و مفاهیم معرفتی اسلامی دارد. از آنجایی که مبنای طرح این نظریه، گفتمان دینی و اسلامی بوده، لازم است در همین چارچوب و متکی به مبانی ان مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد که در این مقاله کوشیده خواهدشد تا ابعاد مفهومی، ضرورت‌ها، بایسته و پیامدهای ساخت اقتدار درونی مورد بررسی قرار گیرد.
