جنبش دانشجویی در تراز انقلاب اسلامی
جنبش دانشجویی در تراز انقلاب اسلامی
یکی از جنبش‌های اجتماعی هر جامعه‌ای که اتفاقاً نقش مهمی در مطالبه آرمان‌ها و حق‌طلبی دارد، جنبش دانشجویی است. اقتضای عدالت‌خواهانه و حق‌مدارانه سن جوانی و نیز ورود به سن بلوغ سیاسی شرایطی را رقم می‌زند که اجتماع دانشجویان فعال و آرمان‌گرا، پیش‌برنده اهداف مصلحانه در جامعه باشد.
در مسیر پیروزی و تداوم انقلاب اسلامی نیز حضور فعال جنبش دانشجویی به‌گونه‌ای پررنگ به چشم می‌خورد و نمی‌توان آن را نادیده گرفت. انقلاب اسلامی همان‌گونه که عمده شالوده‌های پیشین سیاسی اجتماعی را در هم ریخت و طرحی نو درانداخت، در حوزه دانشگاه و جنبش دانشجویی نیز حرف‌های بسیاری برای گفتن دارد.
جنبش دانشجویی اگر بخواهد آرمان‌های انقلاب اسلامی را مطالبه و پیگیری کند، ناگزیر باید خود را در حدی از تراز انقلاب اسلامی رشد و تعالی دهد. لازمه این رشد و تعالی، پیدا کردن فهم دقیقی از آرمان‌های انقلاب و شاخصه‌های یک جنبش دانشجویی پیگیری‌کننده این آرمان‌ها است.
ناگفته پیداست که در صورت بی‌توجهی به این مهم، آسیب خلأ تئوریک می‌تواند سرنوشتی را برای تشکل‌های انقلابی به همراه داشته باشد که در دهه 70 و 80 یکی از بزرگ‌ترین و خوش‌سابقه‌ترین تشکل‌های دانشجویی وقت، یعنی انجمن‌های اسلامی و دفتر تحکیم وحدت بدان مبتلا گردید. از این‌رو مناسب است در آستانه روز دانشجو مروری هرچند مختصر بر ویژگی‌های جنبش دانشجویی تراز انقلاب اسلامی داشته باشیم:
یکم، استکبارستیزی: اصولاً خاستگاه جنبش دانشجویی در کشور ما از ضدیت با امریکا بوده است و کیست که نداند 16 آذر 32 در اعتراض به سفر معاون رئیس‌جمهور وقت امریکا رخ داد. رهبر معظم انقلاب در تبیین این ویژگی می‌فرمایند: «جنبش دانشجویی در کشور ما در تاریخ ثبت‌شده و شناخته‌شده خود، همیشه ضد‌استکبار، ضد سلطه، ضد‌استبداد، ضد‌اختناق و به‌شدت عدالت‌خواه بوده است. این ممیزات جنبش دانشجویی ما از روز اول است تا امروز. اگر کسی مدعی جنبش دانشجویی باشد، اما این ممیزات را نداشته باشد، صادق نیست. دست جنبش دانشجویی نمی‌تواند در دست کسانی باشد که در فلسطین قتل‌عام می‌کنند، در عراق جنایت می‌کنند، در افغانستان مردم را از دم تیغ می‌گذرانند؛ این جنبش دانشجویی نیست.
جنبش دانشجویی خصلت و خاصیتش در کشور ما لااقل این‌جور است- شاید در خیلی از کشورهای دیگر هم باشد - که ضد استکباری، ضد‌سلطه، ضد‌دیکتاتوری و طرفدار عدالت است. شروع این حرکت یا مقطع شناخته‌شده این حرکت، همین 16 آذر است.»(24/9/1387)
دوم، عدالتخواهی: عدالتخواهی وجه مشترک همه جنبش‌های دانشجویی حق‌طلب در همه جای عالم بوده و چنین ویژگی‌ای در انقلاب اسلامی پررنگ‌تر از همه‌جا است. امام خامنه‌ای در خصوص این خصیصه می‌فرمایند: «دانشجوی جوان اگرچه خود برخاسته از قشرهای مستضعف جامعه هم نباشد، به عدالت اجتماعی و پر کردن شکاف‌های طبقاتی به چشم یک آرزوی بزرگ و بی‌بدیل می‌نگرد. این احساس و انگیزه در دانشجو پر ارج و مبارک است و می‌تواند پایه قضاوت‌ها و برنامه‌های عملی او برای حال و آینده باشد. اگر عدالت- عدالت واقعی و ملموس و نه فقط سخن گفتن از عدالت- آرزو و آرمان و هدف برنامه‌ریزی‌هاست، پس باید هر پدیده‌ی ضد‌عدالت در واقعیات کشور مورد سؤال قرار گیرد.»(6/8/1381)
سوم، آرمانگرایی در عین ملاحظه واقعیت‌ها. اقتضای جنبش دانشجویی، آرمانگرایی است، اما این آرمانگرایی باید ملازم با درک صحیح از واقعیت‌ها باشد. به تعبیر رهبر معظم انقلاب «آرمانگرایی را صددرصد تأیید می‌کنیم، دیدن واقعیت‌ها را هم صددرصد تأیید می‌کنیم. آرمانگرایی بدون ملاحظه واقعیت‌ها، به خیال‌پردازی و توهم خواهد انجامید. وقتی شما دنبال یک مقصودی، یک آرمانی حرکت می‌کنید، واقعیت‌های اطراف خودتان را باید بسنجید و طبق آن واقعیت‌ها برنامه‌ریزی کنید. بدون دیدن واقعیت‌های جامعه، تصور آرمان‌ها خیلی تصور درست و صحیحی نخواهد بود، چه برسد به دستیابی به آرمان‌ها»(1/9/1378)
چهارم، صداقت، آزادگی و رهایی از وابستگی‌های گوناگون حزبی و سیاسی است. جریان دانشجویی برای حفظ سلامت و پاکی خود ناگزیر از فاصله گرفتن از جریانات سیاسی و باندهای قدرت‌طلب است. «غالباً در اینجا از تقیداتی که معمولاً مجموعه‌های گوناگون سیاسی و غیرسیاسی برای افراد خودشان فراهم می‌کنند، خبری نیست و جوان حوصله این قیدوبندها را ندارد. لذا در گذشته پیش از انقلاب، احزابی بودند و کارهایی می‌کردند، اما به دانشگاه که می‌رسیدند، ضابطه از دستشان درمی‌رفت! ممکن بود چهار نفر عضو هم یارگیری می‌کردند، اما نمی‌توانستند انضباط‌های موردنظر خودشان را- انضباط‌های حزبی خیلی شدید که در احزاب دنیا معمول بوده و هست- در محیط دانشجویی به‌درستی اعمال کنند، زیرا دانشجو بالاخره در جایی به اجتهاد می‌رسد.»
پنجم، حاکمیت تفکر، بینش عمیق و فهم منطقی. برخلاف جریانات دانشجویی‌ای که دچار سطحی‌نگری یا ابزار دست باندهای سیاسی می‌شوند، جنبش دانشجویی در تراز انقلاب اسلامی خود را ملزم به تلاش برای فهم عمیق و تحلیل عقلانی از مسائل می‌کند و در احساسات متوقف نمی‌شود. به بیان امام خامنه‌ای «بر این حرکت، فقط احساسات حکومت نمی‌کند، بلکه ضمن اینکه احساسات هست، منطق و تفکر و بینش و تحصیل و میل به فهمیدن و تدقیق هم در آن وجود دارد.»
روشن است که آنچه در این سطور بدان اجمالاً پرداخته شد تنها بخشی از ویژگی‌ها و شاخصه‌های مهم «جنبش دانشجویی در تراز انقلاب اسلامی» است و طرح همه شاخصه‌ها و تشریح کامل یکایک آنها از حوصله این نوشتار خارج است. با این‌حال چند شاخصه ارائه‌شده، سنگ محک خوبی برای سنجش جریانات دانشجویی فعلی است تا خود را با معیارهایی که توسط رهبر معظم انقلاب اسلامی بیان‌شده است، بسنجند و هرچه بیشتر رویکرد و عملکرد خود را به این تراز آرمانی نزدیک کنند.
همین مطلب:
تبریک میگم.از وبلاگ به سایت تبدیل شدید.من هم بروزم.خوشحال میشم سربزنید