انتخابات مدیران دو مأموریتی و امکانات دولتی

با ابلاغ سیاست‌های کلی انتخابات از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی، چارچوب کلی و خط‌ مشی عمومی اقدامات و برنامه‌های نظام جمهوری اسلامی ایران در حوزه مراجعه به آرای عمومی برای برگزیدن کارگزاران و تصمیم‌گیران کشور مشخص گردید. طبعاً مجموعه بسته سیاستی که حاصل ساعت‌های کار کارشناسی در عالی‌ترین سطوح تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری است، به حوصله و مجال فراخی نیازمند است، اما به‌طور نمونه می‌توان به یکی از مهم‌ترین نکات مستتر در این بسته سیاستی پرداخت و آن را موردبررسی قرار داد.

اولین قربانی سناریوی دوقطبی‌سازی

هر چند تا لحظه نگارش این سطور، خبر استعفا یا برکناری علی جنتی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت یازدهم، در حد گمانه‌‌زنی رسانه‌ای است، اما استمرار و عدم تکذیب آن را می‌توان به حساب احتمال بالای آن دانست. اگر این خبر در روزهای آتی ما‌به‌ازای واقعی پیدا کند بدین معناست که اولین جابه‌جایی وزیر در دولت یازدهم صورت گرفته و باید منتظر پیامدهای آن نیز ماند.

محک ولایت‌مداری

در هفته‌های اخیر بحث‌های مفصلی در فضای مجازی و محافل نیروهای انقلاب حول ماجرای دیدار رئیس‌جمهور سابق با رهبر معظم انقلاب و محتوای این دیدار درگرفته بود که انتشار بیانات معظم‌له در ابتدای درس خارج فقه دیروز تا حدود زیادی واقعیت‌های امر را آشکار نمود. با این حال با تأمل در همین بیانات نکاتی فهمیده می‌شود که ذکر آن خالی از لطف نیست

خطر براندازی گفتمانی نظام اسلامی

یکی از ویژگی‌های خاص انقلاب اسلامی، متکی بودن آن به فطرت الهی انسان و انگیزش‌های ناشی از آن است و همین امر سبب تسری فوق‌العاده پیام و گفتمان این انقلاب در داخل و خارج از مرزهای جغرافیایی ایران اسلامی شده است. در حالی که بیشتر دگرگونی‌های سیاسی قرن بیستم ماهیتی خشونت‌بار داشت و بعضاً همراه با جبر فیزیکی بود، اما انقلاب اسلامی در مسیری متفاوت، از درون قلب‌ها جوشید. همین خاستگاه بود که بعدها در نظام اسلامی نیز تبلوریافته و عامل پایایی و اقتدار نظام گردید.

فاجعه منا، آزمونی برای دستگاه دیپلماسی

فاجعه منا را می‌توان یک کشتار گسترده بشر بر اثر فعل مجرمانه یک دولت مسئولیت‌ناپذیر و اهمال‌کار دانست که جمع عظیمی از مسلمانان در ایران و جهان اسلام را داغدار نمود. هرچند با رشوه‌های سیاسی و هزینه کرد پترودلارهای سعودی، بسیاری از حکام بی‌لیاقت جهان اسلام در مقابل این جنایت هولناک سکوت اختیار کردند، اما رژیم آل‌سعود و پشتیبانان فرامنطقه‌ای آن در برابر افکار عمومی انسانی و اسلامی باید پاسخگو باشند و دیر یا زود لاجرم غبار ابهامات و پنهانکاری‌ها از روی این حادثه کنار خواهد رفت.

انتقاد فرزند شهید منا

محمدجواد اخوان فرزند شهید محمدصادق اخوان رئیس سابق سازمان تبلیغات اسلامی تهران و معاون مرکز امور شوراهای حل اختلاف قوه قضائیه و متصدی دفتر سپاه گیلان در دوران دفاع مقدس است که نسبت به عدم اقدام موثر دولت در زمینه پیگیری حق و حقوق پایمال شده حجاج و خانواده شهدای منا انتقاد دارد وی در مصاحبه با کیهان گفت: حقیقتاً اگر مواضع عزتمندانه و صریح و نهیب رهبر انقلاب بر سر حکام ظالم سعودی نبود امروز معلوم نبود که جان‌باختگان حادثه منا و خانواده آنان چه وضعی داشتند.

رهاوردهای دیپلماسی امنیت و اقتدار

با روی کار آمدن دولت یازدهم، نوعی از دیپلماسی در دستور کار مدیران جدید قرار گرفت که اساس آن بر «تعامل‌گرایی» بنا نهاده شده بود و تصور می‌شد با تغییر ادبیات در مقابل طرف غربی می‌توان موانعی که در سال‌های اخیر بر سر راه ملت ایران قرار داده ‌شده بود، برداشته شود. بر همین روال، دور جدیدی از مذاکرات هسته‌ای شکل گرفت که به توافقات ژنو و لوزان انجامید و «برجام» میوه نهایی آن بود. در مسیر دستیابی به برجام، ابتکار «نرمش قهرمانانه» پذیرفته شد و برای تجربه‌آموزی در این مسیر، حتی تنازل‌های جدی‌ای در مواضع و دستاوردهای صنعت هسته‌ای رخ داد. اکنون و پس از گذشت سه سال از آغاز روند دیپلماسی تعامل و یک سال پس از «برجام» می‌توان از نتیجه‌بخش بودن این مسیر و پیامدهای آن یک ارزیابی قابل‌ اتکا ارائه نمود.

سکوت مدعیان خط امام در مقابل توهین به امام

انتشار فایل صوتی مربوط به سخنرانی آقای منتظری در فضای مجازی، بار دیگر بخش‌هایی چالش‌برانگیز از تاریخ سیاسی کشور را به موضوع مناقشه‌ساز تبدیل کرد. البته ناگفته روشن است که پیش ‌از این سخنان و خاطراتی از آقای منتظری درباره اعتراض به پرونده اعدام تروریست‌ها در سال 1367 منتشر شده بود و از این ‌جهت می‌توان گفت این سخنرانی که اخیراً منتشر شده، چیز جدیدی نیست. از طرفی می‌دانیم که یکی از عواملی که عدم شایستگی آقای منتظری را برای ایفای وظیفه رهبری به‌طور کامل اثبات کرد، انتشار نامه آقای منتظری در رسانه سلطنتی انگلیس یعنی بی‌بی‌سی بوده که منجر به صدور نامه معروف ششم فروردین حضرت امام(ره) شد.

آسیب‌شناسی پوسته سخت نظام

رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار مسئولان وزارت اطلاعات، با تعبیر این نهاد به‌عنوان «سنگری بسیار مهم و حساس» و «چشم بینا و بیدار نظام اسلامی» فرمودند: «وزارت اطلاعات، پوسته‌ سخت نظام است و به‌هیچ‌وجه نباید آسیب‌پذیر شود.» با توجه به این تعبیر خاص بیان‌شده معظم‌له در خصوص وزارت اطلاعات و نیز حساسیت پیرامون آسیب‌پذیری آن، ضروری به‌نظر می‌رسد تا برخی از مهم‌ترین روزنه‌های آسیب‌پذیری این پوسته سخت نظام اسلامی تبیین گردد.

چرا تجربه برجام بیدارشان نمی‌کند؟!

با روی کار آمدن دولت یازدهم و تغییر تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای، روند جدیدی از این مذاکرات شروع شد که نهایتاً به پدیده‌ای به نام «برجام» ختم شد. توافقی که اکنون بیش از یک سال از اعلام آن می‌گذرد و اکنون محل مناقشه تحلیلگران و افکار عمومی در خصوص دستاوردها و نتایج آن است.

برجام مهم‌تر از آنکه یک توافق حقوقی باشد، یک پدیدار تاریخی است. نگاه تاریخی به برجام نه از سر ذوق‌زدگی، بلکه به جهت نقشی که در شکل‌گیری تاریخ یک ملت و البته ملل دیگر دارد، مهم است. به‌ بیان‌ دیگر هرچند عده‌ای روزهای ابتدایی به هر دلیل آن را یک توافق تاریخی می‌دانستند و غریو شادی سر می‌دادند، اما دوراندیشان به فراست دریافته بودند برجام هر اندازه بزرگ باشد، چیزی جز تکرار تاریخ نیست! اما آنچه آن را بااهمیت‌تر می‌سازد، درس‌آموزتر بودن آن است.

نسبت معکوس اعتماد عمومی با عمر دولت

چند روز بیشتر به سومین سالگرد تحلیف رئیس‌جمهور دوره یازدهم در مجلس باقی نمانده و در آستانه ورود به چهارمین سال عمر این دولت هستیم. هرچند روزهای نخست در خصوص مفاهیمی همچون اعتدال، گفتمان دولت، نسبت آن به جناح‌های سیاسی، بحث و مناقشات بسیاری برپا بود، اما گذشت بیش از هزار روز از عمر کابینه به بسیاری از ابهامات پاسخ داده است. اکنون مهم‌ترین پرسش آن است که سال چهارم دولت یازدهم که سال پایانی آن نیز است، چگونه خواهد گذشت و آیا بخت ساکنان فعلی پاستور بر بقای یک دوره دیگر خواهد بود یا خیر؟

فیش‌های نجومی، پول‌های کثیف و انتخابات

انتشار خبر بازداشت یکی از مدیران بانکی دارای فیش‌های نجومی، پرونده این فیش‌ها را وارد مرحله جدیدی کرد. به نظر می‌رسد در صورت انتشار بخش‌های جدیدی از اطلاعات مرتبط با این مدیران در روزهای آینده، بتوان با دقت‌نظر بیشتری قضاوت کرد. با این حال با اندک داده‌های موجود می‌توان به ژرفای کمتر مورد توجه قرار گرفته این ماجرا ورود پیدا کرد و آن را فهمید.

وقتی کودتاچی قانونگرا می‌شود!

وقوع کودتای نافرجام در ترکیه، این کشور را به کانون توجهات رسانه‌ها و ناظران سیاسی تبدیل کرد. در این میان علاوه بر تحلیل‌هایی که در مورد کم و کیف این کودتا، ریشه‌ها و عوامل آن ارائه می‌شد، در مواضع برخی، نوعی بهره‌برداری از این تحولات نیز به چشم می‌خورد. جالب اینجاست که برخی سعی در استفاده مطلوب از این حادثه را داشتند که از خود کارنامه چندان رضایت‌بخشی در این زمینه ارائه نکرده‌اند.
از جمله یکی از مسئولان اجرایی اسبق که در فتنه 88 نیز نقش‌آفرینی کرده است در اظهاراتی قابل‌تأمل می‌گوید: «شکستن قانون و دهن‌کجی به رأی مردم فاجعه بزرگی است.» او همچنین ادامه می‌دهد: «هر جایی می‌خواهد باشد، کودتا محکوم است و باید همه آن را محکوم کنند. به‌کارگیری زور علیه قانون و گرفتن حق انتخاب از مردم، فاجعه بزرگی است.» او همچنین در همین سخنان خود تأکید کرده است: «باید مخالف را وادار کرد که در چارچوب قانون حرکت کند.»

امنیت ملی، وجه‌المصالحه فزون‌طلبی‌های پسابرجامی

لایحه پیشنهادی دولت برای اصلاح قانون بودجه 95 اکنون بر روی میز نمایندگان مجلس قرار دارد و قرار است اهالی بهارستان، آن را ارزیابی نموده و موافقت و یا مخالفت خود را با آن اعلام نمایند. در این میان یکی از جنجالی‌ترین بندهای این لایحه مربوط به حذف تخصیص 5000 میلیارد تومانی برای تقویت بنیه دفاعی کشور است. حذف این بند با توجه وضعیت کنونی کشور و تهدیدات پیش رو می‌تواند پیامدهای مهمی داشته باشد، ازاین‌رو نمی‌توان به‌آسانی از کنار آن گذشت.

وزن‌کشی دو کفه برجام

کمتر از چند روز تا اولین سالگرد اعلام توافق جامع هسته‌ای میان ایران و کشورهای 1+5 (موسوم به برجام) مانده است و می‌توان در آستانه اولین سالگرد اعلام برجام به ارزیابی کلی از این توافق و نتایج اولیه آن پرداخت. البته ذکر این نکته ضروری است که برخی حامیان برجام و نیز برخی مسئولان اجرایی چندان موافق ارزیابی برجام نبوده و زمان حاضر را برای این امر «زود» می‌دانند، با این حال روشن است که موضوعی با این وسعت و اهمیت نمی‌تواند از دیدگاه ناظران و افکار عمومی دور بماند و منطقی نیست تا ارزیابی موضوعی که تأثیر آشکاری بر منافع ملی و راهبردی کشور دارد به آینده موکول شود.

تجربه، سنگ محک تکیه به غرب

امروز، به‌کرات سخن از توسعه به میان می‌آید و عده‌ای نیز برای مدل‌سازی آن نظریه‌پردازی می‌کنند. در میان نظرگاه‌های این حوزه می‌توان رهیافتی را شناسایی کرد که با تقسیم‌بندی جهان به توسعه‌یافته، درحال‌توسعه و توسعه‌نیافته این مفهوم را القا می‌کند که کشوری توسعه‌یافته به شمار می‌رود که دارای فرهنگ، آداب، رفتار و جهت‌گیری سیاسی با مختصات غربی باشد. بر این اساس درحال‌توسعه یعنی کشوری که در حال غربی شدن است و توسعه‌نیافته یعنی کشوری که در مسیر غربی شدن قرار ندارد. ملاک این تقسیم‌بندی نه برخورداری از دانش و فناوری پیشرفته، بلکه برخورداری از فرهنگ و ارزش‌های غربی و حرکت در مسیر کسب آنها است. در این راستا، ایده توأم بودن فرهنگ و فناوری را مطرح نمودند. مدعای این ایده این بود که یا باید فناوری را با فرهنگ پذیرفت یا هر دو را رد کرد و چون فناوری از غرب می‌آید، باید فرهنگ هم از غرب بیاید.

صدای پای اشرافیت

ماجرای افشای فیش حقوقی برخی مدیران دولتی که حکایت از دریافتی‌های غیرعادی و نجومی این دسته از مدیران داشت و جنجال‌های رسانه‌ای پیرامون آن، ‌این روزها به یکی از دلمشغولی‌های افکار عمومی تبدیل‌شده و سؤالات مختلفی را در ذهن‌ها شکل داده است. قانونی یا غیرقانونی بودن ارقام حقوق و مزایای درج ‌شده بر فیش‌ها، نوع گرایش سیاسی مدیران مربوط، فاصله دریافتی میان کف حقوق کارگران و کارمندان زیردست با مدیران فرادست مهم‌ترین نکاتی بوده که از زاویه دید ناظران بدان پرداخته‌ شده است. در کنار اینها می‌توان ماجرای حقوق‌های نجومی را از زاویه دید بلندمدت نگریست و در خصوص خاستگاه و البته پیامدهای آن تأمل نمود.

عزت ملی، مهم‌ترین دارایی یک ملت

در گفتمان انقلاب اسلامی، «عزت ملی» جزو کلیدی‌ترین مفاهیم دسته‌بندی می‌شود به ‌نحوی‌ که در ادبیات رهبر معظم انقلاب اسلامی(مدظله‌العالی) این کلیدواژه جزو پرکاربردترین کلمات در ادبیات ایشان دسته‌بندی می‌گردد. در اندیشه معظم‌له، «عزت ملی» دارای منشأ است و عزت حقیقی تنها در سایه دینی بودن تأمین می‌شود؛ به بیان ایشان «در منطق قرآن، عزت واقعی و کامل متعلق به خداوند و متعلق به هر کسی است که در جبهه‌ خدایی قرار می‌گیرد. در مصاف بین حق و باطل، بین جبهه‌ خدا و جبهه‌ شیطان، عزت متعلق به کسانی است که در جبهه‌ خدایی قرار می‌گیرند. این، منطق قرآن است. در سوره‌ فاطر می‌فرماید: «من کان یرید العزّه فللّه العزّه جمیعاً».

حال «ولنگاری فرهنگی» را از سیاسی‌کاری بپرسید

رهبر معظم انقلاب اسلامی، حضرت امام خامنه‌ای(مدظله‌العالی) هفته گذشته در دیدار نمایندگان مجلس دهم، در ضمن طرح مطالبات از مجلس، به موضوعی مهم و نگران‌کننده اشاره کردند و آن «ولنگاری و بی‌اهتمامی در حوزه فرهنگ» است؛ موضوعی که با توجه به اهمیت راهبردی فرهنگ نمی‌توان به‌راحتی از کنار آن گذشت و باید در خصوص ریشه‌های وقوع این پدیده در نظام مدیریتی کشور تأمل نمود. از این‌رو در این یادداشت خواهیم کوشید بر مهم‌ترین خاستگاه‌های بروز این معضل جدی نگاهی گذرا داشته باشیم

وظایف و اولویت‌های بهارستان دهم

وظایف و اولویت‌های بهارستان دهم

دهمین دوره مجلس شورای اسلامی در حالی آغاز به کار کرد که تغییر حدود دو سومی ترکیب مجلس و حضور نمایندگان تازه‌نفس، نشان‌دهنده سلایق گوناگون درون نظام اسلامی و تبلور عینی اندیشه مردم‌سالاری دینی است. در این میان، پیام داهیانه رهبر معظم انقلاب‌اسلامی به مناسبت آغاز به کار مجلس دهم را می‌توان منشور مطالبات نظام اسلامی از قوه مقننه در چهار سال پیش رو دانست. معظم‌له در این پیام به یک وظیفه انقلابی و دو اولویت مهم مجلس دهم اشاره کردند که ضروری به نظر می‌رسد پیرامون آن مداقه و تأمل صورت پذیرد.

کارویژه‌های خبرگان پنجم

پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری در حالی در آستانه آغاز به کار است که بخش قابل‌توجهی از نگاه‌های ناظران داخلی و بین‌المللی به آن، رویکردهای کلی و جهت‌گیری‌های آن است. به طور کلی شرایط خاص سیاسی کشور در چند سال اخیر، فضایی را فراهم آورد که بر اهمیت مجلس خبرگان دوره پنجم به مراتب افزود و جو رقابتی این انتخابات که در نوع خود بی‌سابقه بود این اهمیت را دوچندان کرد.

رسالت‌های روحانیت ذیل الگوی امام - امت

بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار جمعی از مدیران، مدرسان و طلاب حوزه‌های علمیه تهران، حامل نکات مهمی در خصوص دغدغه‌های معظم‌له در حوزه نقش و جایگاه روحانیت در جامعه اسلامی بود. بر این اساس می‌توان سه نقش عمده‌ای که ایشان برای روحانیت قائل هستند را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. در ادامه تلاش خواهد شد با اندکی مداقه، این سه وظیفه محوری مورد تأکید معظم‌له واکاوی شود.

حج «ابراهیمی» تعطیل‌بردار نیست!

 

یکی از دستاوردهای مهم و البته پابرجای انقلاب ‌اسلامی دمیدن روحیه انقلابی و پویایی به همه چارچوب‌های دینی و مناسک شرعی بود که می‌توان آن را نوعی احیاگری و بازگشت به نسخه اصل و ناب معارف اسلامی دانست. به‌عبارت‌ دیگر اگرچه سال‌ها دسایس طواغیت و غفلت‌های افراد سطحی و منفعت‌طلب سبب شده بود تا بعضاً زنگارهای نفسانی و باطل بر برخی شعائر دینی بنشیند و حتی گاه آن را در 180 درجه نقطه مقابل آن هدفی که شارع مقدس تعقیب می‌کرده، قرار دهد، اما دم مسیحایی انقلاب و خصوصاً معمار کبیر آن، علاوه بر زنگارزدایی مسیر بازگشت به فطرت الهی را باز نمود.

2 میلیارد دلاری که دوم خردادی‌ها به امریکا هدیه کردند!

 

هرچند وعده داده می‌شد که با وقوع توافق ایران با قدرت‌های غربی در پرونده هسته‌ای، تحریم‌های ظالمانه غرب برداشته می‌شود، اما اکنون تقریباً بر همه مسجل شده که تفاوت دوره پسابرجام با پیشابرجام «تقریباً هیچ!» است که البته مورد اذعان برخی چهره‌های دولتی همچون ولی‌الله سیف، رئیس‌کل بانک مرکزی نیز قرارگرفته است. اما در عین‌حال تجربه دیگری که در سال‌های اخیر به دست آورده‌ایم عبارت است از «دستبردهای پساتوافق»، به این معنا که طرف غربی در هر مرحله از توافق با اخذ امتیازهای قابل‌توجهی اعلام توافق برای لغو بخشی از تحریم‌ها را می‌نماید و در کمتر از چند هفته مبلغی معادل آنچه عاید ایران در توافق بوده است را با ترفندی دیگر اخذ می‌کند.

تعامل با سعودی‌ها در بن‌بست

چندان غیرقابل‌پیش‌بینی نبود که با ولخرجی آل‌سعود در بذل و بخشش دلارهای نفتی در منطقه و تحرکات دیپلماتیک در بالا‌ترین سطح، آنچه مطلوب نظرشان بود را در اجلاسیه سازمان همکاری‌های اسلامی به دست آورند. مروری گذرا بر تاریخچه این سازمان و نیز دقت در این نکته که مقر دائمی آن در خاک عربستان سعودی قرار  دارد، پذیرش این حقیقت را که وضعیت کنونی چندان هم عجیب نیست، آسان می‌سازد.  در واقع اکنون آل‌سعود و کشورهای همسو با آن همچون ترکیه و حتی سازمان همکاری‌های اسلامی را نباید سرزنش کرد، چون از اینان انتظاری جز این نیز نمی‌رفت. آنچه بیشتر قابل‌تأمل است نوع مواجهه دستگاه‌های مسئول و برخی جریان‌های کشورمان در برخورد با این روند در منطقه است. برای آنکه بتوان ارزیابی دقیقی از واقعیت ماجرا داشت، لازم است مروری هرچند گذرا بر روند دو سال گذشته داشته باشیم.